Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi’nin hazırladığı rapora göre çatışma sürecinde çocuk olan şimdi bir kısmı genç yetişkinler olan kişilerin, psikolojik olarak yaşadıkları olumsuz sonuçları devam ediyor.
Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi’nin hazırladığı Sur-Çocuk Hakları Araştırması ön raporu yayınlandı. Rapor, Sur ilçesinde yaşayan ve çatışmalı süreçte yerinden edilen ailelerle ve gençlerle yapılan görüşmeler sonucu hazırlandı.
Raporun ilk bölümünde 491 yetişkinden çocukları hakkında alınan bilgiler, ikinci bölümünde ise çatışmalı süreç sırasında Sur’da yaşayan ve o sırada 18 yaşın altında olan 45 genç katılımcı oldu.
Araştırma, üzerinden oldukça uzun zaman geçmiş olmasına karşın, o dönemde çocuk olan şimdi bir kısmı genç yetişkinler olan kişilerin, psikolojik olarak yaşadıkları olumsuz sonuçlar halen devam ediyor.
Sur’da hendeklerin kapatılmasına yönelik başlatıldığı belirtilen operasyonlarla birlikte ilk sokağa çıkma yasağı, 6 Eylül 2015’te ilan edildi. Şehir Plancıları Odası’nın hazırladığı rapora göre, Sur’daki 4.985 yapıdan 3.569’u yıkıldı.
“Çocukların yüzde 68’inin psikolojik sorunları var”
Ebeveynlerin aktarımına göre elde edilen bulgular şöyle:
* Çocukların yüzde 71,1’i, okula giderken yüzde 28,9’u okula gitmiyor.
* Okula gitmeme nedenlerinde “Sur olayları” yüzde 36,6’yı oluşturuyor.
* Çocukların yaklaşık yüzde 15’inde özel bir sağlık ve eğitim ortamında bulunmasını gerektiren özel gelişimsel özellikler var.
* Çocukların yaklaşık yüzde 20’sinde yine özel sağlık ve eğitim ortamları gerektiren fiziksel engellilik durumu var.
* Katılımcıların yaklaşık yüzde 30’u çocuklarının genel sağlık durumunu olumlu değerlendirmiyor.
* Katılımcıların, tümüne yakını çocuklarının fiziksel ve-veya psikolojik sorunları olduğunu, yüzde 68’i ise çocuklarının psikolojik sorunları olduğunu belirtti.
* Çatışmalı süreç sonucunda başka bir yerde yaşamak zorunda kalan katılımcıların oranı yüzde 15,4.
*Çatışmalar sürecinde Sur’dan ayrılan katılımcıların yüzde 80’e yakını evlerini çocuklar da okullarını değiştirmek durumunda kaldı. Çocukların yüzde 70’den fazlası iki ve daha fazla sayıda okul değişikliği yaşadı.
* Sur’da yaşanan çatışmalı süreç sırasında ya da sonucunda çocukların yaklaşık yüzde 27’si anne ya da babasından ayrı kalmış, yüzde 15’i hem annesinden hem babasından ayrı kalmış. Nedenler arasında en büyük oranı, çocuğun yaşam koşullarını güvence altına almak amacıyla başka bir yere, yakınlarının yanına gönderilmesi.
* Fotoğraf: Murat Bayram / 29 Şubat 2016 / Sur
“Gençlerin yüzde 50’si çok sık çatışmalı ortamda bulundu”
Sur’da yaşanan çatışmalı süreç sırasında 16-17 yaşlarında olan gençlerin aktarımına göre öne çıkan bulgular şöyle:
* Gençlerin yüzde 12’si en az bir kez silahlı saldırıya uğramış, daha fazlası buna tanık olmuş ya da gerçekleştiğini duymuş. Yüzde 2,5’u ise birden fazla kez silahlı saldırıya uğramış.
* Gençlerin yüzde 7’si politik şiddet ya da çatışmalar nedeniyle silahlı saldırıya uğramış, yüzde 2,4’ü bu deneyimi çok sık yaşadığını belirtmiştir.
* Çocukluk dönemlerinde gözaltına alındığını ve bunun birden fazla kez gerçekleştiğini belirten gençlerin oranı yaklaşık yüzde 15. Gözaltı süreci sonucunda bu gençlerin yüzde 5’i tutuklandıklarını ifade etti.
* Gençlerin yüzde 50’si çok sık olarak çatışmalı ortamda bulunduğunu belirtti. Çatışmalar sırasında katılımcıların yüzde 5’inin kaçırıldığı ya da alıkonduğunu ifade etti.
* Gençlerin çok küçük bir bölümü, biber gazına hiç maruz kalmadıklarını belirtirken, büyük çoğunluğu birden çok kez biber gazına maruz kaldığını ifade etti.
