Haberler

“Çocuklar kimsenin mülkiyetini oluşturmazlar: ne ebeveynlerinin ne de toplumun mülkiyeti değildir. Onlar sadece kendi gelecekteki özgürlüklerine aittirler.”

Mikhail Bakunin

Naci Görür’den ‘Çocuklar İçin Deprem Kitabı’

, Türkçe

Türkçe

Prof. Dr. Naci Görür’ün kaleme aldığı “Çocuklar İçin Deprem Kitabı” Doğan Çocuk’tan çıktı. : Irma Zmiric Çetinkaya’nın resimlediği kitap, 8 yaş ve üzeri çocuklar için. Görür kitabı, çocukları deprem hakkında bilinçlendirmek, depremi anlamalarını sağlamak ve doğru bilinen yanlışları, yapılması gerekenleri anlatmak için yazdı. Kitabın arka kapağından: “Japonya gibi deprem konusunu çözmüş ülkeler deprem kültürünü çocukluktan itibaren […]

Mor Çatı’dan iki yeni video: Çocukların ‘hayır’ deme hakkı vardır

11 Ekim 2023, Türkçe

11 Ekim 2023

Türkçe

Mor Çatı’nın farklı çizgi karakterlerle hazırladığı videolarda çocukların şiddete ya da istenmeyen dokunuşlara maruz kaldıklarında güvendikleri bir yetişkinden yardım isteyebilecekleri vurgulanıyor. Mino’nun şarkısı ve dört kuralı: Hayır diyebilirim 20 Kasım 2021 Mor Çatı, bu videoların çocuklara “hayır” deme haklarını hatırlatsa da, çocukların şiddetten ve her türlü ihmal ve istirmardan korunmaları yetişkinlerin ve kamu kurumlarının sorumluluğunda […]

“Adıyaman’da depremzede çocuklar eğitim, sağlık ve oyun hakkından mahrum”

16 Ekim 2023, Türkçe, Kürtçe

16 Ekim 2023

Türkçe, Kürtçe

Fotoğraf: Önce Çocuklar Derneği / Arşîv Diyarbakır merkezli Önce Çocuklar Derneği, 6 Şubat depremlerinin etkiledi illerden olan Adıyaman’da çocukların haklarını dair bir rapor hazırladı. Derneğin raporuna göre, oyun hakkı, eğitim hakkı, sağlık hakkı gibi temel insan hakları konusunda insani yaşam koşullarına erişimde ciddi eksiklikler var. Rapor, Sivil Düşün’ün desteği ve Sosyo-Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin yürütücülüğünde […]

ÖHD: Devlet korumasındaki Êzîdî çocuk hangi gerekçeyle IŞİD’li aileye teslim edildi?

Bedri Adanır

27 Ekim 2023, Türkçe

27 Ekim 2023

Türkçe

Görsel: csgorselarsiv.org Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Ankara şubesi, X hesabından gece saatlerinde yaptığı açıklamada 2021 yılında, IŞİD üyesi olduğu iddia edilen S.O.’nun yakalandığı operasyon sırasından aynı evde bulunan ve devlet korumasına alınan Êzîdî kız çocuğu A.S.O’nun, daha sonra Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından, 21 Haziran 2021 tarihinde, koruma kararı kaldırılarak IŞİD üyesi olduğu […]

UNICEF: Afetler 6 yılda 43,1 milyon çocuğu yerinden etti

6 Ekim 2023, Türkçe

6 Ekim 2023

Türkçe

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) bugün yaptığı açıklamada, hava koşullarına bağlı afetlerin son altı yılda 44 ülkede 43,1 milyon çocuğu zorla yerinden ettiğini bildirdi. UN News’te yer alan habere göre bu rakam her gün ortalama 20 bin çocuğun yerinden edildiği anlamına geliyor. Bulgular, UNICEF’in sel, fırtına, kuraklık ve orman yangınlarının neden olduğu çocuk yer değiştirmelerine […]

Ayşegül Doğan: Her iki çocuktan biri yoksul

4 Ekim 2023, Türkçe

4 Ekim 2023

Türkçe

Yeşil Sol Parti Şırnak Milletvekili Ayşegül Doğan ülkede yaşanan “çocuk yoksulluğu” sorununu Meclis gündemine taşıdı. Doğan, ekonomik kriz ve gıda fiyatlarındaki artışın “derin yoksulluğu” ülke gündeminin en hayati başlığı haline getirdiğini söyledi. “ Araştırmalar, bu durumun en çok çocukların sağlıklı ve dengeli beslenmesi ile eğitim ve barınma gibi temel ihtiyaçlarının giderilmesini etkilediğini göstermektedir” dedi. Veriler […]

Çocuk odaklı haber yazarken nelere dikkat edilebilir?

18 Eylül 2023, Türkçe, Kürtçe

18 Eylül 2023

Türkçe, Kürtçe

Haberin Kürtçesi için tıklayın Son dönemde medyada yer alan birçok, çocuk, kadın ve erkek şiddeti haberlerinde, asıl öznelerin yeniden mağdır edildiğine, haberlerin kurgu ve haber dili açısından hak odaklılık perspektifi açısından zayıf kaldığını tanık olduk. Haberde kullanılan dilin veya başlığın bir çoğunda, çocuğun şimdiki ve gelecekteki yaşantısını etkileyebileceği göz ardı ediliyor. Gazetecinin, “daha çok okunsun” diyerek önemsemediği […]

Diyarbakır Barosu’ndan çocuk haberciliği için 5 madde

18 Eylül 2023, Türkçe

18 Eylül 2023

Türkçe

Diyarbakır Barosu Çocuk Hakları Merkezi, çocuk haberciliğinde dikkat edilmesi gereken hususları sosyal medya üzerinden şöyle sıraladı. 1-Bir haber sitesinde “Profesör Kabus” başlığı ile paylaşılan habere dair açıklamamızdır. Söz konusu haberde bir psikiyatrist tarafından belirsiz sayıda çocuğun istismara maruz bırakıldığı iddia edilmiş ve olayın adli mercilere yansıdığı belirtilmiştir. 2- İlgili haberin aktarılış biçiminin sağlıklı olmadığı ve çocuğun […]

Ayşegül Doğan: Cezaevlerinde anneleri ile beraber kaç çocuk var?

Ağustos 2023, Türkçe

Ağustos 2023

Türkçe

Yeşil Sol Parti Milletvekili Şırnak Milletvekili Ayşegül Doğan, anneleri ile beraber cezaevlerinde kaç çocuk kaldığını ve çocukların yaşadıkları sorunları Meclis gündemine taşıdı. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 65. Maddesinin Türkiye’de anneleri hükümlü olan çocukların 6 yaşına kadar annelerinin yanında kalmasını düzenlediğini söyleyen Doğan, 14 Nisan 2020’de, Ceza İnfaz Yasası’nda pandemi nedeniyle yeni bir […]

UNICEF: Çatışmalarda çocuklara yönelik 315 bin ağır ihlal yaşandı

UNICEF

4 Haziran 2022, İngilizce

4 Haziran 2022

İngilizce

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), bugün Norveç’in başkenti Oslo’da düzenlenen Savaşlarda Çocukların Korunmasına ilişkin Uluslararası Konferans öncesi yaptığı açıklamada, 2005 ile 2022 yılları arasında yaşanan çatışmalarda çocuklara yönelik 315 bin ağır ihlalin gerçekleştiğini duyurdu. 120 binden fazla çocuk öldürüldü veya yaralandı UNICEF’e göre, Afrika, Asya, Orta Doğu ve Latin Amerika’da 30’dan fazla çatışma durumunda “120 […]

İHD zırhlı araç raporu: 15 yılda 21 çocuk öldü

8 Haziran 2023, Türkçe, Kürtçe

8 Haziran 2023

Türkçe, Kürtçe

İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, son 15 yılda zırhlı araç ile asker ve polislerin kullandığı araçların çarpması sonucu 21’i çocuk toplam 44 kişinin yaşamını yitirdiğini açıkladı. Raporda, Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde 7 Haziran’da uzman çavuşun kullandığı aracın çarpması sonucu 5 yaşındaki Erdem Aşkan’ın yaşamını yitirdiğine dikkat çekildi. İHD’nin 2019 yılının Temmuz ayında yayınlamış olduğu “Zırhlı […]

2013’ten bu yana en az 888 çocuk işçi hayatını kaybetti

12 Haziran 2023, Türkçe, Kürtçe

12 Haziran 2023

Türkçe, Kürtçe

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG), 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliği İle Mücadele Günü’nde yaptığı açıklamaya göre, 2013 yılından bu yana en az 888 çocuk işçi hayatını kaybetti. “AKP’nin hayata geçirdiği tarım, sanayi, eğitim ve sosyal politikalar her geçen gün daha fazla çocuğun işçileşmesini beraberinde getirdi. Diğer yandan ise sanki ‘çocuk işçilik’ yokmuş gibi […]

2022’de çocukları ne kadar duyduk?

Ayşegül Özbek

,

“Benim söylediğimi duymuyorsunuz, beni can kulağıyla dinlemiyorsunuz” diyordu 7 yaşındaki Burak. Bir süredir evdeki ilgi onun üzerinden çekilmiş, ağır hasta olan anneannesine yönelmişti. Büyükler, Burak’ı o kadar da can kulağıyla dinleyemiyordu. Onun anlatmaya çalıştığı büyükler için belki basit bir şeydi, ama çocuk için önemliydi. “Susan çocuk yok, kulak verilmeyen çocuk var” demişti Sosyal Hizmet Uzmanı Dr. […]

Çocuk istismarı nasıl engellenir?

Evrim Kepenek

,

“Nasıl ki İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmeyi kadın cinayetleri dosyasında failler devlete teşekkür ederek kutladılar. “İşte çocuk istismarcıları da Lanzarote Sözleşmesi’nden (Çocukların cinsel suistimal ve cinsel istismara karşı korunmasına ilişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi) çekilinmesinden emin olun memnun olacaktır…” Türkiye’deki gerici kesimler, kendi medyaları aracılığıyla çocukları istismara karşı koruyan en önemli uluslararası sözleşmelerden biri olan Lanzarote Sözleşmesi’ni hedef olarak gösteriyor. […]

Eğitim Reformu Girişimi’nden yazı dizisi: Çocuk işçiliği

bianet

,

Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) nitelikli eğitim açısından tartışılması kritik konuları veriler ve hak temelli yaklaşımla değerlendirdiği yeni yazı dizisi Etraflıca’nın ilk bölümünde çocuk işçiliği ele alınıyor. Çocuk işçiliği: Çocuğun çocukluğunu yaşamasına engel olan; fiziksel, bilişsel ve ruhsal olarak sağlıklı gelişimini zedeleyen her aktiviteyi içerir. Atılan adımlar ve ortaya konan hedeflere rağmen dünyadaki çocuk nüfusunun azımsanmayacak bir bölümü […]

Yeni sömürü alanları: Atık toplayıcısı ve mülteci çocuk işçiler

Onur Keskin

,

12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü öncesi, dünyada çocuk işçiliğine dair son durumu değerlendiren Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Çocuk İşçiliği Yetkilisi Benjamin Smith, COVID-19 salgınının çocuk işçiliğinin artışını etkilediğini söyledi. “ILO olarak COVID-19 dönemi sonrası için yaptığımız tahminler ve ülkelerden aldığımız rakamlar, salgının geçim kaynağı, istihdam ve hane halkının ekonomik durumuna yönelik etkilerinden ötürü çocuk […]

Futbol ligleri kız çocuklarına neden kapalı?

Melin Durmaz

,

Türkiye’de 16 yaş altındaki kız çocukları futbol liglerinde oynayamıyor. Futbol okulları ve kulüplerinde 12 yaşına kadar belirli bir aşamaya gelen kız çocuklarının bu yaştan sonra önü kapanıyor. Çünkü 12-15 yaş arası çocukların oynayabileceği kızlar ligi yok. Bu konuda resmi bir yasak yok fakat federasyon kurulları kız çocuklarının başvurusunu kabul etmiyor. İsminin açıklanmasını istemeyen bir futbol kulübü […]

“Sporda çocuk haklarını koruyacak bir sistem kurulmalı”

,

İstanbul Bilgi Üniversitesi Spor Yöneticiliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi İlknur Hacısoftaoğlu ve Çocuk Çalışmaları Birimi Koordinatörü Gözde Durmuş, spor alanında yaşanan çocuk hakkı ihlallerine dikkat çekerek bu ihlallere karşı hayata geçirilmesi gereken önlemleri paylaştı. Spor yapmak Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 31. maddesine göre her çocuğun hakkı. Taraf Devletler çocuğun dinlenme, boş zaman değerlendirme, oynama ve yaşına […]

Çocuklara Yönelik Cinsel İstismar Haberlerinin Yazımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Defne Sarıöz

,

Elmalı Davası’nda, gizli kalması gereken belgelerin ortalığa saçılması, (Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, 5 Temmuz’da ne ses kayıtlarının ne de çizimlerin söz konusu davaya ait olduğunu açıkladı, müdahil avukatlar ise aksini iddia ediyor) avukatların ve ruh sağlığı uzmanlarının uyarılarını beraberinde getirdi. Söz konusu belgelerin internette hızla yayılmasının ardından, pek çok deneyimli gazetecinin de yaptıkları yayın ve paylaşımlarda […]

Çocuklarla Röportaj Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Akın Art

,

Medyada, öznesi çocuklar olan pek çok haber ve hikâyeye rastlamak mümkün. Gazeteciler çocuklarla ilgili konulara ilgi gösteriyor, gündeme taşıyor. Bunu yaparken bir araç olarak röportajı da kullanıyor. Fakat zaten yeterince zor bir zanaat olan röportaj, öznesi çocuklar olduğunda başka etik hassasiyet ve sorumlulukları da beraberinde getiriyor. Bu sebeple, gazetecilerin çocuklarla röportaj yaparken nelere dikkat etmeleri […]

2021’de çocuk olmak nasıldı?

Ayşegül Özbek

,

Çocuk işçiler, cinsel istismara, şiddete maruz kalan çocuklar, hapishanedeki çocuklar, eğitime ve sağlık hakkına erişemeyen çocuklar, SMA’lı çocukların mücadelesi, derin yoksulluk yaşayan çocuklar, şüpheli çocuk ölümleri, zırhlı araçların çarptığı çocuklar… Çocuklar, 2021’de de haberlere genelde bu başlıklarda özne oldular. Yani geride bıraktığımız yılda da değişen bir şey yok. Sadece pandeminin başından beri çocukların maruz kaldığı hak […]

“Yargı sürecinin uzamasından dolayı ölen çocuklar var”

Ayşegül Özbek

,

“Sağlık hakkıyla doğrudan ilgili olarak çocukların, güvenlik açısından endişe etmeyecekleri bir çevrede yaşama, sağlıklı ve yeterli besine ulaşma, güvenli içme suyu kaynaklarından yararlanma, sağlıklı bir ortamda eğitim alma, duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarının tam olarak karşılandığı bir ailede büyüme gibi hakları vardır. Çocuğun sağlık hakkına erişimi denilince anlaşılması gereken, çocuğa, yalnızca hasta olduğunda başvurabileceği bir tıbbi […]

Oyun hakkı: Çocuk yaşamın öznesi olarak görülmüyor

Ayşegül Özbek

,

“Çocukların oyun alanları tasarlanırken çocukların görüşlerinin alındığı bir ortamda katılımcı oldukları kapsayıcı bir yöntemle yaklaşılmalı. “Çocuk oyun alanlarının çocuğun oyun hakkı kapsamında iklim odaklı olarak genişletilmeli. “Farklı gelişim özellikleri ve farklı ihtiyaç alanlarına cevap verebilecek nitelikte oyun alanları inşa edilmeli.” Öneriler İzmir Çocuk Çalışmaları Ağı Genel Koordinatörü Süleyman Gök’e ait. Çocuğun sosyal ve bilişsel gelişimi açısından […]

“Çocuklarla ilgili konularda sivillik unsuru önemli”

Ayşegül Özbek

,

Kamuoyunda 5. Yargı paketi olarak bilinen kanun teklifi ile birlikte çocuğun velayet hakkı, çocukla kişisel ilişki kurulması ve teslime ilişkin konularda değişiklik yapılması düzenlendi. Buna göre icradan çocuk teslimi kalkacak, anne veya babadan harç ücreti alınmayacak ve çocuk teslimi okul, kreş gibi mekânlarda yapılacak. Çocuk hakları alanında çalışan avukat Özge Üstün, çocukla kişisel ilişki kurulmasında […]

“Çocukları korumak için yapılan her çalışma geçtir”

Ayşegül Özbek

,

Akademisyenler, uzmanlar, çocuk alanında çalışan meslek mensupları, yüksek lisans öğrencileri, alan öğrencileri, çocuk istismarı ve ihmali ile ilgili bilgi edinmek isteyen herkes 19-21 Kasım tarihleri arasında bir araya geliyor. Aralarında çocuk gelişim uzmanı, sosyal hizmet uzmanı, uzman psikolog, adli tıp uzmanı, psikiyatrist, hukukçuların da bulunduğu yaklaşık 35 profesyonelin sunumlarıyla yer alacağı Çocuk İstismarı ve İhmali ile Mücadele […]

Okul servislerindeki denetimsizlik ölümlere neden oluyor

Ayşegül Özbek

,

Afyon’da Çatağıl köyünde 11 Ekim Pazartesi günü okul servisi aracının kaza yapması sonucu hayatını kaybeden 5 çocuğun ardından uzmanlar, Okul Servis Aracı ve köy okullarının açılması ie ilgili yönetmeliklerdeki değişiklikleri konuşuyor. Eğitimciler, taşımalı eğitimin son bulması köy okullarının açılması ve öğretmen atamalarının yapılması gerektiğini söylüyor. Her iki yönetmelikte yapılan değişikliklerde bazı noktalar dikkati çekiyor. 2017 […]

Bu iki kitap artık özgür

Ayşegül Özbek

,

Çocukları Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu tarafından “muzır” ilan edilen “Kız Çocuk Hakları Bildirgesi” ve “Erkek Çocuk Hakları Bildirgesi” kitapları ile ilgili açılan dava sonuçlandı. İki kitap da tam da Dünya Kız Çocukları Günü’nde, yani dün “muzır yayın” olmaktan çıktı. Avukat Mehmet Ümit Erdem’in açtığı davanın, Eylül 2021’de Ankara 12. İdare Mahkemesi’nde görülen duruşmasında, kitaplar hakkında verilen […]

Sel, yangın gibi olaylar çocuklara nasıl anlatılmalı?

,

DBE Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Klinik Psikolog Gülşah Ergin, tüm çocukların doğal afetlerin yaratacağı endişeyle baş edebilmeleri için duygularının ciddiye alınması, afetin neden/sonuç ilişkisinin doğru anlatılması ve güvende hissetmelerinin sağlanması gerektiğini belirtti. Gülşah Ergin, çocuklara bilgi vermenin onları rahatlatacağına ve kaygılarını azaltacağına dikkat çekerek “Çocuklara doğal afetlerin düzensiz ve çoğunlukla önceden kestirilemeyen doğa olayları olduğu söylenebilir […]

Hapisteki çocukların haklarını niye ödülmüş gibi gösteriyoruz?

Ayşegül Özbek

,

Adalet Bakanlığı yayınladığı yeni yönetmelikte hapisteki çocuklara yeni “ödüller” verileceğini duyurdu. Resmi Gazete‘de yer alan habere göre Bakanlık, Hükümlü ve Tutukluların Ödüllendirilmesi Hakkında Yönetmelik’te değişikliğe gitti. Buna göre disiplin cezası almayan veya belirtilen tutum ve davranışları gösteren çocukların ödüllendirileceği belirtildi. Çocuk hükümlülerin, kardeşiyle ceza infaz kurumu personelinin yakın nezareti olmaksızın görüşebileceği, çocuklar için düzenlenen tören, doğumgünlerinde […]

Yangından etkilenen çocuklar için travma polikliniği açıldı

Ayşegül Özbek

,

Bir hafta önce Antalya Manavgat’ta başlayan ve özellikle Türkiye’nin güney bölgesinde etkili olan orman yangınları gibi büyük ve yıkıcı doğa olayları sonrası çocuklar ve ergenlerde bazı ruhsal sorunlar ortaya çıkarabilir. Bu öngörüyle Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniğinde yangından etkilenen çocuk ve ergenlere yönelik Travma Polikliniği açıldı. Başvurmak isteyen […]

“Nefret söylemi mülteci çocukların geleceğini daha da belirsizleştiriyor”

Ayşegül Özbek

,

Bolu Belediye Başkanı’nın mültecilerin faturalarına zam yapacağını açıklaması ve ayrımcı sözleri, Arzu Sabancı’nın “ülkemde mülteci istemiyorum” lafı ve Van Valisi Mehmet Emin Bilmez’in Türkiye-İran sınırına duvar örüleceğini söylemesi ve ardından çoğalarak gelen ve özellikle sosyal medyada yer alan pek çok nefret söylemi… Peki, bütün bu sözlere, ifadelere, davranışlara maruz kalan çocuklar neler hissediyor? Mülteci çocuklar neler […]

4. Yargı Paketi: Kadınlara ve çocuklara yönelik suçları meşrulaştırıyor

Selime Büyükgöze

,

Kamuoyunda 4. Yargı Paketi olarak bilinen Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 08.07.2021 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. 4. yargı paketinin alelacele geçirilmesinin ardından özellikle 13. Madde çok tartışılıyor. Bu maddeye göre aralarında cinsel suçlar ve cinsel istismarın bulunduğu katalog suçlarda bir kişinin tutuklanabilmesi, kuvvetli suç şüphesinin somut […]

Koruma altındaki çocuklarla ilgili yasal düzenlemeler nedir?

Ayşegül Özbek

,

Fotoğraf: Şehlem Kaçar / csgorselarsiv.org Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık‘ın 23 Nisan’da koltuğunu devrettiği devlet korumasındaki 10 yaşındaki çocuğu ifşa etmesinin ardından tepkiler sürüyor. Başta baroların çocuk hakları merkezleri olmak üzere Bakan’ın görevi kötüye kullandığı gerekçesiyle istifa etmesi istenmiş, Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği de çocuğun gizlilik haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle suç duyusunda bulunduklarını açıklamıştı. […]

Çocuk cinsel istismarıyla ilgili doğru bilinen yanlışlar

Prof. Dr. Şahika Yüksel ve Dr. Suzan Saner

,

Fotoğraf: Hale Güzin Kızılaslan / csgorselarsiv.org Çocuk cinsel istismarı nedir? Ne sıklıkta görülür? Yalnız kız çocukları mı istismara maruz kalır? İstismarcılar yabancı kişiler midir? Çocuk cinsel istismarıyla ilgili yanlış inanışlar, erken müdahale ve değerlendirme ilkeleri, koruma ile ilgili bilgileri Türkiye Psikiyatri Derneği‘nden Prof. Dr. Şahika Yüksel ve Dr. Suzan Saner derledi. Saner şu noktalara dikkati çekiyor: […]

“Çocukların aklını hafife alan didaktiklik kaybetmeye mahkum”

Ayşegül Özbek

,

Tuhaf bir tesadüf… Çocukken okuduğu kitaplardan ilkinin Aziz Nesin‘in “Ben de Çocuktum”u olduğunu söylüyor Nesin Yayınevi Yayın Yönetmeni Esin Pervane. “Tarihe hep pek meraklıydım. Bu yüzden o İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e geçiş döneminin masalsı anıları aşırı etkilemişti beni. Mustafa Delioğlu resimlemişti. Sonra ben de Delioğlu’na aynı kitabı yeniden resimlettim, kaderin cilvesine bakın siz! Benden 10 yaş büyük iki ablam var, onların […]

Dijital dünya: Öncelik her koşulda çocuğun yüksek yararı

Ayşegül Özbek

,

İstanbul Bilgi Üniversitesi Medya Bölümü’ne bağlı Dijital Medya ve Çocuk Platformu, “Dijital Dünyada Çocuk Hakları” başlıklı bir etkinlik düzenledi. Etkinlikte konuşan uzmanlar, dijital dünyanın, yaş farkı gözetmeyen, ticari olarak şekillenmiş bir dünya olduğu gerçeğini göz önünde bulundurarak, çocukların hayatlarında önemli yer tutan dijital ortamın ne gibi fırsatlara sahip olduğu; bunun yanında çocukların dijital dünyada ne […]

Büyüme yolculuğunun en hayati parçası: Çocuk edebiyatı

Ayşegül Özbek

,

Yaratıcı çizimler, zihin açıcı hikâyeler, özenli tasarımlar… Yazılı veya yazısız, sadece resimli anlatımlar… Ama en önemlisi de bir fikir. Çocuk kitapları artık sadece mesajlar içeren, basit çizimlerle geçiştirilen bir alan değil. Büyüme yolculuğunun en hayati parçası belki de çocuk edebiyatı. Bu nedenle de dünyada önemli fuarların, festivallerin yapıldığı büyük bir pazar. Çocuklar için kitaplar basan […]

Çocuk hakları açısından İstanbul Sözleşmesi ne diyor?

Ayşegül Özbek

,

Fotoğraf: Serra Akcan / csgorselarsiv.org AKP Genel Başkanı ve Türkiye Cumhurbaşkanı’nın Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’ndeki imzasını geri çekme kararının ardından çocuk hakları alanında çalışan avukatlar, çocuklar ve özellikle kız çocukları açısından Sözleşme’nin önemini anlattı. İstanbul Barosu’ndan avukat Süreyya Kardelen Yarlı ve avukat Ezgi Koç, İstanbul Sözleşmesi’nin TBMM’de oybirliğiyle kabul edilmiş uluslararası bir sözleşme olduğunu ve hâlâ yürürlükte olduğunu söyleyerek 80.maddeyi […]

“Roman kimliğinden dolayı sevilmeyeceğini düşünen çocuklar var”

Ayşegül Özbek

,

Ankara Kale Mahallesi’ndeki Roman çocuklar neler söylüyor bize? Ya hayalinin olmadığından, ya çalışmak ya da kardeşine bakmak zorunda olduğundan… Kimisi, “Siz bana okula git diyorsunuz da melodika çaldığım için bana romanika deyip dalga geçiyorlar” diyerek akran zorbalığından örnek veriyor. “Hayalleri sınırlandırılmış, gerçekler etrafını sarmış Roman çocukların…” diyor Roman Hakları Derneği’nden Fatoş Kaytan. ‘Roman Çocukların Erken Çocukluk […]

“Şehirler, çocukların kaybolma hissini çoğaltıyor”

Ayşegül Özbek

,

Geçen hafta ajanslara üst üste düşen haberlerin birkaç tanesi şöyleydi: “Kütahya’da elektrik akımına kapılan çocuk hayatını kaybetti”, “Muğla’da foseptik çukuruna düşen çocuk öldü” ve “Bitlis’te çatıda biriken kar kütlesinin üzerine düştüğü 3 çocuk hastaneye kaldırıldı.” Şehirler çocuklar için ne kadar güvenli? Çocuğun mekânsal hakları nedir? Çocuk dostu şehirler nasıl olmalı, “çocuk ve şehir” kavramına çocuk […]

Çocuklar tasarladı: Elektrik üreten parklar, zıplama alanları

Ayşegül Özbek

,

Oynadıkça elektrik üreten oyun parkları, hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren özel zıplama alanları, güneşten elektrik üreten perde, eğlenceli enerji merdivenleri… Hepsi çocuklar tarafından temiz enerji kullanımı ve iklim için tasarlandı. Çocukların Küresel Tasarım Maratonu 2021 (Global Children’s Designathon 2021) bu yıl 6. kez dünyanın farklı kentlerinden 9-12 yaş grubu 1200 çocuğun katılımı ile gerçekleşti. Türkiyeli çocukların, “Temiz […]

“Acıyı paylaşmak için gösterilen bir kare çocuk istismarı olabilir”

Ayşegül Özbek

,

İzmir depreminde enkaz altından çıkarılan çocukların görüntülerini ekranlardan izledik. Güray, Ayda, Elif… Yıkıntılardan çıkan her canla beraber yaşanan sevinç yerini umuda bıraktı. Öte yandan pek çok fotoğraf karesi paylaşıldı, televizyondan çocukların yıkıntıdan çıkarıldıkları ana şahit olduk, ardından hastanedeki  görüntülerini izledik. Bu görüntüler-fotoğraflar özellikle dramatize bir şekilde sıklıkla yayınlandı, paylaşılmaya da devam ediyor. Hatta çoğu yönetici, […]

“Çocukların yaşama karşı tekrar güven kazanmalarını sağlamalıyız”

Ayşegül Özbek

,

Ebeveyni çalışmak zorunda olduğu için deprem anında evde yalnız kalan çocukların durumu, çocuk haklarını ve gündüz bakım hizmetlerinin ne kadar yeterli olduğunu bir kez daha gündeme getirdi. Bu çocuklardan biri Elif’ti. Anne ve babası işte olan Elif ablası ile birlikte depremden kısa bir süre önce okuldan eve gelmişti. Ablası evin önünde arkadaşlarıyla kalmış, Elif ise eve […]

Asosyal mi, üreten nesil mi?

Ayşegül Özbek

,

10 yaşındaki Esma koronavirüsün kendilerini çok etkilediği anlatıyor. Evde olmanın olumsuz yanlarının en önemlisinin ise okula gidememek ve bu nedenle oluşan can sıkıntısı olduğunu aktarıyor. “Bence öğrenciler evde kalınca okulun ne kadar güzel bir şey olduğunu anladı ama benim için olumlu hiçbir yanı yok evde kalmanın. Sadece online olarak sanat atölyesi yapılıyordu o bana çok […]

“Yalnızlığa terk edilmiş birçok aile var”

Ayşegül Özbek

,

“Ben bir şekilde maddi gücüm olduğu için özel yardımcı tutuyor ya da özel ders aldirabiliyorum çocuğuma ama yalnızlığa terk edilmiş birçok aile var. Ve hepimiz için konuşmak zorundayım” Dilek Bozkurt, otizmli kızının ilk defa devlet okulunda eğitim alacakken bu eğitimden mahrum kaldığını anlatıyor. Nedeni ise pandemi gerekçe gösterilerek “kolaylaştırıcı kişinin” (gölge öğretmen/abi/abla) okula kabul edilmemesi. […]

“Bırakın gölge öğretmeni, otizmli çocuğumu okula almak istemediler”

Ayşegül Özbek

,

Yüz yüze eğitimin başlanmasıyla birlikte otizmli öğrenciler ve ailelerinin yoğun yaşadığı sorunlardan biri “Kolaylaştırıcı kişi” yaygın adıyla “gölge öğretmen/abi/abla” konusu oldu. Okullar, ellerine “pandemiye özel” yazı ulaşmadığını gerekçe göstererek, ailenin sağladığı personeli-gölge öğretmeni okula almak istemiyor. Milli Eğitim Bakanlığı’nın 8 Ocak 2020’de yayınladığı genelgeyle birlikte, okullarda otizmli çocuklar için gölge öğretmenler artık yer alabiliyor. TIKLAYIN – Otizmli […]

Diyarbakır’da çocuk hakları akademisi açılıyor

Ayşegül Özbek

,

Rengarenk Umutlar Derneği’nin düzenlediği Çocuk Hakları Akademisi’nin ilk dönemi başlıyor. Atölyeler, 1 Kasım 2020 – 28 Mart 2021 tarihleri arasında belirli aralıklarla 15 gün sürecek ve toplamda 10 farklı atölye içeriği planlanacak. Protect Defenders’ın desteğiyle hayata geçirilen atölyelerle ilgili olarak Rengarenk Umutlar Derneği Akademisi Koordinatörü Alper Yalçın şunları söyledi: “Çocuk hakları alanında büyük boşluk” “Diyarbakır’da 2015 yılında […]

“Öğrencilerin sadece yüzde 5’i uzaktan eğitime ulaşıyor”

Ruken Tuncel

,

Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen)  Mardin Şubesi, uzaktan eğitim sürecine ve pandemide okulların açılmasına  ilişkin velilerle  anket yaptı. Mardin merkez ve ilçelerinde yapılan anketin sonucuna göre; velilerin yüzde 58,1’i salgın sürecinde çocuklarını okula göndermek istemiyor. Velilerin yüzde 85,4’ü MEB’in okullarda aldığı önlemleri yetersiz buluyor. Öğrencilerin sadece yüzde 5’i uzaktan eğitim sürecine dahil olabiliyor. […]

“Yaş arttıkça, kız çocuklarında okullaşma azalıyor”

İstanbul İstatistik Ofisi

,

İstanbul İstatistik Ofisi, İstanbul’un eğitim istatistiklerinin derlenmesi amacıyla; 2019-2020 yılı hem Türkiye’deki hem de İstanbul’daki öğrenci, öğretmen, okul, derslik ve eğitim seviyeleri bilgilerini değerlendirdi. Toplam öğrenci sayısı yüzde 1,8 arttı İstanbul İstatistik Ofisi, bilgileri inceleyerek şu sonuçlara ulaştı: * Türkiye’deki okulların yüzde 10,5’inin yer aldığı İstanbul’da, toplam 3 milyon 242 bin 185 öğrenci, 166 bin […]

“Öğrencilerin sadece yüzde 15’i canlı derslere katılıyor”

Ruken Tuncel

,

Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) 4 Eylül’de öğretmenlerin, üniversitelerden akademisyenlerin ve Merkez Yürütme Kurulu üyelerinin katılımıyla gerçekleştirdiği çevrimiçi “Uzaktan Eğitim” çalıştayının sonucunu açıkladı. Öğretmenlerin ve akademisyenlerin uzaktan eğitimde yaşadıkları sorunlara yer verilen raporda, “Uzaktan eğitim süreci belirli bir plan ve program dâhilinde işletilmemiştir. MEB’in süreci, iyi planlanmış,aşamaları belirli bir “öğretim tasarımı” üzerine inşa etmediği […]

463 milyon çocuk uzaktan eğitimden mahrum kaldı

UNICEF

,

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Covid-19 salgınının çocukların eğitimini nasıl etkilediğine ilişkin son raporunda dünyadaki çocukların en az üçte birinin uzaktan eğitim göremediğine dikkat çekti. UNICEF Direktörü Henrietta Fore, “Okulları Covid-19 nedeniyle kapanan en az 463 milyon çocuk için uzaktan eğitim söz konusu değildi” dedi. Anadolu Ajansı’nın (AA) aktardığına göre, Fore, çok sayıda çocuğun […]

“Çocuğumu 50 kişilik sınıfa göndermek istemiyorum”

Ruken Tuncel

,

Covid-19 salgınının Türkiye’de görülmeye başlandığı mart ayı itibariyle an az sağlık kadar tartışılan başlıklardan biri de eğitim oldu. VİDEOYU İZLEMEK İÇİN: https://www.youtube.com/watch?time_continue=3&v=7fyUw3Cr6FU&feature=emb_title Aylardır , “Okullar açılacak mı, hangi koşullarda, nasıl açılacak? Uzaktan eğitim mi, yüz yüze eğitim mi?” derken Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, yeni eğitim ve öğretim yılının 31 Ağustos’ta uzaktan eğitim ile başlayacağını […]

Suça sürüklenen çocuk sayısı arttı

TÜİK

,

Türkiye’de geçen yıl güvenlik birimlerine suça sürüklenme nedeniyle getirilen çocuk sayısı bir önceki yıla göre yüzde 5,8 artarak 511 bin 247’ye çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2019 yılında güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuklara ilişkin istatistikleri yayımladı. Verilere göre çocuklar güvenlik birimlerine en çok “mağdur” olarak başvurdu. Söz konusu çocukların yüzde 50,1’ini 15-17, yüzde 25,2’sini 12-14, yüzde 24,7’sini ise 11 […]

Karikatürlerle çocuk hakları

,

Karikatürist ve Adli tıp uzmanı akademisyen Prof. Dr. Halis Dokgöz’ün “Karikatürlerle Çocuk Hakları Sözleşmesi” kitabı yayınlandı. Çocuk Alanında Çalışan Avukatlar Ağı (ÇAÇAv) ve Akademisyen Yayınevi tarafından yayınlanan kitap, hem çocukların hem de çocukların gelişiminden sorumlu yetişkinlerin çocuk hakları sözleşmesi maddelerini daha net anlaması için karikatürlerle anlatılıyor. Karikatürler Ankara, Mersin, Adana, Bursa, Gaziantep, İzmir gibi illerde izleyicilerle buluşmuştu Kitapla, […]

“Hangi çocuklar kayboluyor?” sorusu önemli

Ayşegül Özbek

,

Giresun’un Bulancak ilçesinde 7 yaşındaki İkranur Tirsi, Eskişehir’de 10 yaşındaki otizmli Yusuf ve son olarak Van’ın Erciş ilçesinde, kaybolan ve cesedi sazlık alanda bulunan 2 yaşındaki Melek Memiş. Son üç günde üç şüpheli çocuk ölümünün ardından Çocuk Hakları Uluslararası Ağı Yönetim Kurulu Üyesi Adem Arkadaş Thibert sorularımızı yanıtladı. TIKLAYIN – 7 yaşındaki İkranur’un cesedine ulaşıldı TIKLAYIN – Kayıp otizmli […]

“Sırf çocuğuz diye itaat etmek zorunda değiliz”

Ayşegül Özbek

,

“Bu süreçte beni en kızdıran şey evdekilerin evde olması.” “Özel alanımın olmaması.”, “Ben izlerken evdeki diğer kişilerin kanal değiştirmesi.”, “Söylememe rağmen hoşlanmadığım hareketlerin yapılmaya devam etmesi.” Karantina sürecinde çocuklar en çok nelere kızdıklarını bu sözlerle dile getiriyor. Bir de daha çok saygı bekliyorlar: “Bu süreçten hep beraber geçiyoruz ve düzeni kaymış stabil hayatımızdan hep beraber […]

Çocukların oyun hakkı: Çocuk dostu alanlar yaratılmalı

Ayşegül Özbek

,

Türkiye’de çocuk hakları içerisinde en ihmal edilen ve önemsenmeyen hakların başında “çocuğun oyun hakkı” geldiğini söylüyor İzmir Çocuk Çalışmaları Ağı Genel Koordinatör Yardımcısı Süleyman Gök. Bu kapsamda çocuk haklarının çocuklar ile birlikte geliştirilmesi ve farklı düzeylerde çocuk dostu alanlar yaratılması gerektiğinin altını çiziyor. İzmir Çocuk Çalışmaları Ağı olarak da yakın zaman önce “Yerelde Çocuğun Oyun Hakkının […]

“Ben okula nasıl gideceğim anne?”

Ayşegül Özbek

,

Çiğdem Demir, Halide Dede ve Pınar Özdeniz… Bedensel, zeka engeli olan çocukların anneleri. Yaklaşık bir ay önce çocuklarının özel eğitim aldıkları ve sosyalleştikleri Samsun’daki Zafer Özel Eğitim Meslek Okulu’nun başka bir ilçeye taşınacağı haberini aldılar. Okulun bulunduğu Atakum’a yaklaşık 20 kilometre uzaktaki Taflan’a taşınacak okulda; otizmli, down sendromlu, hafif zihinsel engeli ve çoklu engeli bulunan […]

“Siber zorbalığa karşı çocuklarla açık iletişim kurun”

Nirengi Derneği

,

Nirengi Derneği, Covid-19 salgını nedeniyle çocuk ve gençlerin internette geçirdiği sürenin artması nedeniyle maruz kalınan siber zorbalık vakalarında artış olabileceğini belirtti. Sabancı Vakfı’ndan hibe desteği alan Nirengi Derneği, yaygın olan inancın tersine zorbalığın doğal bir süreç olmadığı ve çocukla iş birliği içinde mutlaka müdahale edilmesi gerektiği konusunda uyardı. Covid-19 özelinde veriye dayalı henüz yayınlanan resmi […]

Çocukların sosyal medyada var olmama hakları

Fethiye Erbil

,

Sosyal medya, internetin erişilebilirliği ve akıllı telefonların hepimizin evine girmesi ile en küçük yaştan ileri yaşlara herkesin vakit geçirdiği, haberleri takip ettiği, hayatı ile ilgili gelişmeleri paylaştığı, başka insanları ve hayatları takip ettiği bir mecra bugünlerde. Türkiye, sosyal medya kullanımında dünyanın önde gelen ülkelerinden biri. 2018 Yılı Global Dijital Raporu’na göre Türkiye’de nüfusun yüzde 70’e […]

Çocuk Haklarının Hafıza Kutusu: Aktivistler, uzmanlar anlatıyor

Sadece Çocuk

,

Sadece Çocuk girişimiyle hayata geçirilen “Çocuk Hakları ve Bellek Söyleşileri” “sadece çocuk hafıza kutusu” ve YouTube’tan izlenebilir. Çocuk hakları alanında bir arşiv oluşturma niteliği taşıyan Sadece Çocuk, çocuğun insan hakları ve çocuk hakları hareketine dair hak temelli bir bellek oluşturma çabasıyla kuruldu. TIKLAYIN – Çocukların Haklarını #Hatırlıyormusunuz? Sadece Çocuk; aktivistler, girişimler, platformlar, sivil toplum örgütleri, sendikalar, meslek odaları, üniversiteler, […]

#LGBTİÇocuklarVardır

Evrim Kepenek

,

Biri, “Çocukken kendimi çok sakladım” diyor… Başka biri de “Önce ailemden dayak yedim sonra arkadaşlarım”dan diye anlatıyor. Heteroseksist ve ikili cinsiyetli dünyaya sığmayan çocuklar…. LGBTİ+’lar ve hak savunucuarı, 23 Nisan Çocuk Bayramı nedeniyle sosyal medyada “#LGBTİÇocuklarVardır” diyerek eylemdeydi. Asker-polis kurşunuyla öldürülen Ceylan Önkol, Uğur Kaymaz, Berkin Elvan’ın görülmediği Türkiye’de kimsenin ya da çok az bir […]

“Bu günler çocukların okuma alışkanlığına vesile olsun”

Ayşegül Özbek

,

Karantina koşulları nedeniyle çocuklar için uzaktan eğitim devam ederken, çocuklar için birçok etkinlik de dijitale taşındı. Karantina günleri çocuk kitaplarına ilgiyi ne yönde etkiledi? Daha mı çok çocuk kitabı alındı? Evde kalan çocuklar mı yoksa çocuklar için daha fazla içeriğe ihtiyaç duyan yetişkinler mi bu ilgiyi yükseltti? Bu dönemde sosyal medya ve ekranlardan çocuk ve […]

İşle virüsün ne alakası var?

Yağmur Karagöz

,

Çocuklar muhteşem sorular sormaya devam ediyor. “Çocuklar Soruyor Büyükler Yanıtlıyor” serisinin üçüncü bölümünde çocuklar koronavirüs sürecine dair merak ettiklerini sordu İş Güvenliği Uzmanı ve Hijyen Eğitmeni Ayhan Özaslan, TTB Merkez Konseyi Genel Sekreteri Dr. Bülent Nazım Yılmaz, TTB Covid-19 İzleme Grubu Üyesi Prof. Dr. Özlem Kurt Azap, Çiftçi Sen Eski Kurucu Genel Başkanı Tarım Uzmanı Abdullah Aysu […]

“Çocuklar da evde yetişkinlere maruz kalıyor”

Ayşegül Özbek

,

Çocuk ve Gençlik Çalışmaları Uzmanı Ceren Suntekin, “Karantinada Çocuklarla Evde Olan Yetişkinler İçin Mini Kılavuz“dan sonra bu sefer de çocuk hakları alanında çalışan Gözde Durmuş ve Melda Akbaş ile birlikte bir oyun, etkinlik rehberi hazırladı. “Az Malzemeyle Sıkıntıyla Baş Etme Etkinlikleri Kitapçığı“, sosyo ekonomik açıdan dezavantajlı bölgelerde yaşayan çocuklar için hazırlandı. Suntekin, Durmuş ve Akbaş, kitapçığın çıkış noktasını […]

“Sence virüs Mayıs’ta biter mi?”

Yağmur Karagöz

,

Çocuklar muhteşem sorular sormaya devam ediyor. “Çocuklar Soruyor Büyükler Yanıtlıyor” serisinin ikinci bölümünde çocuklar koronavirüs sürecine dair merak ettiklerini sordu Dr. Eriş Bilaloğlu, Yaratıcı Drama Eğitmeni Elif Acar, yazar Bedia Ceylan Güzelce, avukat Ceren Akkaya, Çocuk ve Gençlik Çalışmaları Uzmanı Ceren Suntekin ve oyuncu Gizem Erman Soysaldı yanıtladı. Yetişkinlerin bile doğru soruları soramadığı, bilgi kirliliği ile […]

“Ne zaman özgür olacağız?”

Yağmur Karagöz

,

Çocuklar muhteşem sorular sorar: Deniz neden mavidir? Hayvanlar neden konuşamaz? Niye zıpladığımda havada kalamıyorum? Çoğu zaman nasıl cevap vereceğimizi, meraklarını nasıl gidereceğimizi bilemeyiz. Hatta bazen doğru yanıtları bile bilmeyiz ya da çoktan unutmuşuzdur. Bu yüzden çocukların sorduğu soruları cevaplamak hep güç olmuştur. Çin’de başlayarak tüm dünyaya yayılan koronavirüs (Covid-19) salgınıyla birlikte, konfor alanımızın çok uzağında, […]

“Özel gereksinimli çocukların da eğitimi kesintiye uğramamalı”

Ayşegül Özbek

,

Okulların kapanması ve uzaktan eğitime geçilmesiyle birlikte Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri de kapatıldı. Burada eğitim görenler de mecburen evlere kapandı. Ancak özel gereksinimli çocukların da eğitim alması ve eğitimlerinin kesintiye uğramaması gerekiyor. Bu nedenle, çocukların eksiğini gidermek üzere Ege Özel Çocuklar Vakfı ve Işıldayan Özel Çocuklar Eğitim Merkezi bir proje başlattı. Ailelerle gönüllü öğretmenleri ücretsiz olarak online eğitim […]

Kreşlerde de uzaktan eğitim: “Aa öğretmenim iyiymiş!”

Ayşegül Özbek

,

Okulların kapanması ve “evde kalın” çağrılarıyla birlikte oyun çocukları da sokağa çıkmıyor ve kreşlere devam etmiyor. Kimi anne-baba için zorlu bir süreç başlamış oldu. Evde yeni oyunlar bulmak, oyun kurmak biraz zor oluyor. Kreşten, öğretmeninden, arkadaşlarından uzak kalan çocuklar için Kartal Belediyesi Kreş Müdürlüğü de geçen hafta bölgeye bağlı kreşlerin öğretmenleriyle birlikte oyun ve etkinlik […]

Ülkelerin çocuk haklarını askıya alma hakları var mı?

Selvi Tunç

,

İdlib’de 34 askerin yaşamını yitirmesinin ardından Türkiye’de yaşayan Geçici Koruma Rejimi altındaki Suriyeliler büyük bir tepkiyle karşılaştılar. Pek çok şehirde aslında askerlerin yaşamını yitirmesi ile Suriyeliler arasında bir bağlantı olmamasına rağmen bu olay gerekçe gösterilerek Suriyelilere saldırılar yapıldı, ev ve işyerlerine zarar verildi. Daha sonrasında hükümet yetkilisinin; “Mülteci politikamız aynıdır ama ortada bir durum var, […]

“Bu göç çocuklar için yeni bir travma”

Ayşegül Özbek

,

Mültecilerin otobüslerle sınır kapılarına bırakılmalarının ardından Pazarkule’deki bekleyişleri sürerken Ege sahillerinde ise güvensiz botlarla Avrupa’ya geçişler devam ediyor. Mülteci ailelerin çocuklarının yaşadığını çocuk hakları açısından değerlendiren Bilgi Üniversitesi Çocuk Gelişimi Bölümü’nden Prof. Mesude Atay, sınırdan yapılan haberlerle ilgili olarak “Çocuklara mikrofon dahi uzatılıyor” diyerek başka bir çocuk istismarının yaşandığının altını çiziyor. Göç ve İnsani Yardım Vakfı’ndan […]

4 Kitap 4 Buluşma: Çocuklar İçin Kürtçe ve Türkçe Sesli Hikayeler

Çocuk Çalışmaları Derneği

,

Diyarrbakır’da çalışmalarını sürdüren Çocuk Çalışmaları Derneği 4 Kitap 4 Buluşma projesi kapsamında Kürtçe ve Türkçe kitapların çevirisini yaparak çocuklarla buluşturdu. İki Kürtçe ve iki Türkçe çocuk kitabının yazarları, Diyarbakır’da, çocuklarla buluşarak birlikte kitaplarını okudular. Projenin ikinci aşamasında ise; Kürtçe kitaplar Türkçe’ye, Türkçe kitaplar da Kürtçe’ye çevrilerek sesli-resimli kitaplara dönüştürüldü. Bu hikayeler geçen hafta Youtube üzerinden çocukların beğenisine […]

780 çocuk anneleriyle birlikte cezaevinde

Hak İnisiyatifi Derneği

,

Hak İnisiyatifi Derneği, anneleriyle birlikte cezaevinde bulunan 0-6 yaş arası çocuklara ilişkin açıklama yaptı. Açıklamada, 2018 yılında cezaevinde bulunan çocuk sayısının 743 olduğu, bu sayının 2019 kasım ayı itibarıyla 780’e çıktığı ifade edildi. Açıklamada 2018 yılın verilerine ilişkin 743 çocuktan 543’ünün 0-3 yaş, 200’ünün ise 4-6 yaş grubunda yer aldığı belirtildi. Hak İnisiyatifi’nin açıklamasında özetle şu […]

“Savaş/çatışma ortamında çocuk hayatla güven ilişkisi kuramaz”

Ayşegül Özbek

,

Fotoğraf: Saraybosna’daki “Savaşta Çocukluk Müzesi”nden (War Childhood Museum) Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’nin kuzeyindeki operasyonunun üçüncü günü geride kalırken resmi kaynaklar ölenler arasında beş çocuğun da olduğunu aktardı. Bunlardan biri dokuz aylık bebekti. Çocukların isimleri şöyle: 12 yaşındaki Emine Yıldız, 15 yaşındaki Leyla Yıldız,  11 yaşlarındaki  Elif Terim ile Mazlum Güneş ve Suriye uyruklu 9 aylık bebek Muhammed Omar. […]

Çocuklar için 8 endişe ve 8 umut

UNICEF

,

Çocuk Haklarına dair Sözleşme’nin kabulünün 30. yılı dolayısıyla UNICEF Genel Direktörü Henrietta Fore bir açık mektup yayınlayarak çocuklara yönelik giderek büyüyen ve geleceğe ilişkin tehditlere dikkat çekti. Fore mektubunda sürüp giden çatışmaların, daha da kötüye giden iklim krizinin, gençler arasında zihinsel hastalıkların yaygınlaşmasının ve çevrim içi yayılan yanlış bilgilerin günümüzde çocuklara yönelik belli başlı tehditler olduğuna […]

4 kitap 4 buluşma: Çocuklar için Kürtçe ve Türkçe sesli hikayeler

Ayşegül Özbek

,

Diyarbakır’da çalışmalarını sürdüren Çocuk Çalışmaları Derneği 4 Kitap 4 Buluşma projesi kapsamında Kürtçe ve Türkçe kitapların çevirisini yaparak çocuklarla buluşturdu. İki Kürtçe ve iki Türkçe çocuk kitabının yazarları, Diyarbakır’da, çocuklarla buluşarak birlikte kitaplarını okudular. Projenin ikinci aşamasında ise; Kürtçe kitaplar Türkçe’ye, Türkçe kitaplar da Kürtçe’ye çevrilerek sesli-resimli kitaplara dönüştürüldü. Bu hikayeler geçen hafta Youtube üzerinden çocukların beğenisine […]

MEB toplumsal cinsiyet kavramını hedeflerinden çıkardı

Evrim Kepenek

,

Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin – Aydoğan’ın verdiği bilgilere göre, MEB’in 10 Eylül’de yayımladığı 2019/2020 Eğitim- Öğretim Yılı Hedef Listesi’nde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği’nin de içinde olduğu 26  hedef yer almıştı. Ancak MEB’in internet sitesinde ertesi gün yayımlanan listede Toplumsal Cinsiyet Eşitliği’ni kaldırarak 25 hedef yayımladı. 25 hedef şöyle: Atılganlık, Bağımlılıkla Mücadele, Bilinçli Teknoloji Kullanımı, Bireysel Farklılıklara Saygı, Çatışma […]

Çocuklardan büyüklere mektup

Okuma Kültürü Derneği

,

Okuma Kültürü Derneği‘nin Türkiye Yayıncılar Birliği‘yle yürüttüğü ortak çalışma kapsamında, çocukları yaz tatilinde kitap okumaya teşvik etmek amacıyla “Çocuklardan Büyüklere Mektup” paylaşıldı. Dernek tarafından çocuklar adına kaleme alınan ve “birlikte okuma”ya dair çağrı yapan mektup, çocukları kitaplarla buluşturmayı, kitap okumayı sosyal bir etkinlik haline getirmeyi, çocukların okuma ve anlama becerilerini büyükleriyle birlikte öğrenerek ve eğlenerek geliştirmelerini […]

Çocuklar haklarını anlatıyor: Sonra orada özgürce yaşamışlar…

Ayşegül Özbek

,

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989 tarihinde kabul edilen Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesinin 30. Yılı. Diyarbakır’da yaşayan 20 çocuk da haklarını kendi yazdığı masallar ve resimlerle anlattı. Hivcan, Ali Ekin, Halil Can, Medine, Civan, Mustafa yazdı; Esmanur, Özgem, Azat, Mine ve Zelal resimledi… Göç ve İnsani Yardım Vakfı’nın 20 dezavantajlı çocukla düzenlediği atölye […]

“Türkiye derhal çocuk politikası oluşturmalı”

Ayşegül Özbek

,

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi, tam 30 yıl önce bugün, 20 Kasım 1989’da BM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Türkiye, 2 Eylül 1990’da yürürlüğe giren sözleşmeyi 1995 yılında imzaladı. Sözleşmenin 30. yılında Türkiye’de çocuk haklarını Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği, Bernard van Leer Vakfı, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi, CİSST Hapiste Çocuk Ağı, Eğitim Reformu Girişimi, İstanbul Barosu […]

Çocuk haklarına dair sözleşme için çağrı

Ayşegül Özbek

,

Madde 17: Kitle iletişim araçlarının azınlık grubuna veya bir yerli ahaliye mensup çocukların dil gereksinimlerine özel önem göstermeleri konusunda teşvik edilmesi.  Madde 29: Çocuğun anne-babasına, kültürel kimliğine, dil ve değerlerine, çocuğun yaşadığı veya geldiği menşe ülkenin ulusal değerlerine ve kendisininkinden farklı uygarlıklara saygısının geliştirilmesi.  Madde 30:  Dini ya da dilsel bir azınlığa ya da yerli […]

Eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliği

Eğitim Reformu Girişimi

,

Eğitim Reformu Girişimi (ERG)’nin “Uzun Hikâye” yazı dizisinin “Ben Okulsuz Yapamam” başlıklı son bölümü yayınlandı. ERG Araştırmacısı Umay Aktaş Salman kaleme aldığı araştırmada, eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliğinin durumunu sahadan örneklerle, hikâyelerle ortaya koyuyor. Araştırmaya göre, eğitime erişimden, eğitimin içeriğine kadar farklı boyutlarda hem veriler hem de anlatılanlar toplumsal cinsiyet eşitsizliğini çarpıcı şekilde gösteriyor. Eğitim, toplumsal […]

Greta BM Zirvesi’nde konuştu: Nasıl cüret edersiniz!

bianet

,

Birleşmiş Milletler (BM) Zirvesi, Genel Sekreter Antonio Guterres’in konuşmasının hemen ardından, başlattığı okul grevi küresel çapta yayılan 16 yaşındaki iklim aktivisti Greta Thunberg’in şimdiden izleyen herkesi alt üst eden konuşmasıyla sürdü. Greta Thunberg’in konuşmasının tam metni şöyle: “Bütün bunlar yanlış. Ben burada dikiliyor olmamalıydım. Okyanusun öteki tarafındaki okuluma dönmüş olmalıydım. Yine de hepiniz benden umut […]

“Çocuk İşçiliğine Son” internet sitesi yayında

bianet

,

İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi (BİLGİ-ÇOÇA) ve Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (BİLGİ-GÖÇ) ortaklığıyla http://cocukisciligineson.bilgi.edu.tr sitesi hayata geçirildi. Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü olan dün (12 Haziran) yayın hayatına başlayan site; bu alanda yürütülen projelerin, bulgularını ve ilgili aktivitelerin yayınlarını paylaşmayı ve çocuk işçiliğinin önlenmesine ilişkin çalışmaların görünürlüğünü, yaygınlaşmasını ve farkındalık oluşumuna katkı sunmayı […]

İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Özel Yayını çıktı

Ayşegül Özbek

,

İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi 23 Nisan Özel Yayını basılı ve pdf olarak çıktı. Çocuk Hakları Merkezi Başkan Yardımcısı Ayşenur Demirkale‘nin yayına hazırladığı dergide, çocuk hukukuna ilişkin konular değerlendiriliyor. Uzman ve hukukçuların görüşlerini yer aldığı özel sayıda ayrıca Çocuk hakları Merkezi’nin faaliyetleri de aktarılıyor. Derginin Sunuş bölümünde de bu faaliyetler özetle şöyle aktarılıyor: “Eğitim çalışmalarımızın yanında, panellerle […]

Çocuğun cinsel istismarında öncelik çocuk koruma politikalarına verilmeli

İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi

,

İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi çocuğun cinsel istismar vakalarında önceliğin çocuk haklarının korunması olduğuna dikkat çekti. Baro’nun Çocuk Hakları Merkezi tarafından yapılan açıklamada, çocuğa karşı işlenen cinsel suçların, hukukumuzda tüm cinsel davranışları kapsayacak biçimde “cinsel istismar” olarak tanımlandığı hatırlatıldı. “Çocuğa, bedeni üzerinde söz sahibi olduğunu ve kimsenin izin almadan bedenine dokunamayacağını öğretmek gerekir. Vücudun sadece […]

İşte çocukların İstanbul’u

Ayşegül Özbek

,

Ali Yiğit, çocuk olduğu için fikirlerinin pek sorulmadığından şikayetçi. “Pek dikkate alınmıyorum. Ama dikkate alınmasını istiyorum. Mahallemizde sokağa çıktığımız zaman oyun alanlarına girmemizi istemiyorlar. ‘Arabalarımıza zarar vereceksiniz, burada oyun oynamayın’ diyorlar. “Burası bizim oyun alanımız, siz de arabalarınızı park etmeyin o zaman. Bize yer kalmıyor.” Bulmaca, gizem çözme oyunlarını çok seviyor, belki mahallesinde bu tarz oyun […]

AİHM Çocuk Hakları Davaları Veri Tabanı kullanıma açıldı

Ayşegül Özbek

,

Çocuk Gözlemevi web sitesi üzerinden artık Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) çocuk hakları davalarına ulaşmak mümkün. AİHM’nin kendi kararlarının bulunduğu veri tabanında çocuk haklarına ilişkin davalarda bir arama kriterinin bulunmaması çocuk hakları ihlalleriyle ilgili kararlara ulaşmakta engel yaratıyordu. Diğer yandan Mahkemenin bazı kararlarının sadece İngilizce veya Fransızca olmasından kaynaklanan erişim sorunları da yaşanıyordu. Bu amaçla, […]

“Çocuk istismarcısına evlilik affı önergesini geri çekin”

bianet

,

TCK 103 Kadın Platformu, çocuklara cinsel istismar suçlarında fail ve mağdurun evlenmesi halinde cezasızlık öngören kanun önergesinin yeniden gündeme getirilmesi üzerine bir açıklama yaptı. 157 kadın ve LGBTİ örgütünden oluşan TCK 103 Kadın Platformu, çocuklara cinsel istismar suçlarında fail ve mağdurun evlenmesi halinde cezasızlık öngören kanun önergesi hakkında yaptıkları açıklamada, “Cinsel istismardan hüküm giymiş faillere […]

“Çocuk istismarcısına evlilik affı neden ve ne için gündemde?

Ayşegül Özbek

,

ÇAÇAv Koordinatörü avukat Antakyalıoğlu ve Avrupa Roman Hakları Merkezi Türkiye Gözlemcisi Hacer Foggo “Cinsel istismar ve tecavüz sanıklarına af niteliğindeki” yasa teklifini değerlendirdi. Özellikle kadın örgütlerinin mücadelesi ve kamuoyunun tepkisiyle üç yıl önce geri çekilen “Çocuk istismarcısına evlilik affı” düzenlemesi seçime iki buçuk ay kala yeniden gündeme getirildi. İktidara yakın medya birkaç gündür yaptığı haberlerde […]

“Kent ve Çocuk Çalışmaları” çocuğun kent yaşamındaki yerine odaklanacak

Ayşegül Özbek

,

Kadir Has Üniversitesi Tasarım Yüksek Lisansı altında Bahar 2019’da hayata geçecek İngilizce, Tezsiz Yüksek Lisans “Kent ve Çocuk Çalışmaları” adlı disiplinlerarası çalışma modülünün diğer paydaşları ise Bernard van Leer Vakfı ve Superpool. Yapılı çevre çocuğu ne kadar etkiler? Çocukları öncelik olarak belirlemiş yerleşimler, mahalleler var mı? Ya da yapılı çevre çocuğun sosyalleşmesine, arkadaş edinmesine ne […]

“Ergen İstismarına Yönelik Bilgilendirme Videosu” yayında

Nirengi Derneği

,

Türkiye’de her üç çocuktan biri istismara maruz kalıyor. Nirengi Derneği  ergen istismarı konusunda 5.- 12. sınıf öğrenci velilerini ve öğretmenlerini bilgilendirmek amacıyla bir video yayınladı. Konuyla ilgili toplumsal farkındalık yaratmak için yayınlanan bilgilendirme videosunda ergen istismarıyla ilgili olarak doğru bilinen yanlışlar, duygusal, cinsel ve fiziksel gibi istismar türleri, işaretleri, istismara uğramış bir gence nasıl yaklaşılması gerektiği ve cinsel […]

“Tacizi görmezden gelmek suçtur, öğrencilere verilen ceza geri alınsın”

Elif Ünal

,

Liselerindeki tacizci öğretmeni protesto eden öğrencilerin uzaklaştırma cezası alması üzerine İHD İstanbul Şubesi’nde basın açıklaması düzenlendi. Kadriye Moroğlu Anadolu Lisesi’nde tacizci öğretmeni protesto eden öğrencilerden beşinin uzaklaştırma cezası alması üzerine Eğitim Sen 7 Nolu Şube, İHD Çocuk Hakları ve Eğitim Hakları Komisyonları ortak bir basın açıklaması düzenledi. Açıklamada “Bu yaşananlar; taciz, tecavüz ve kadına yönelik […]

Tacizci öğretmeni protesto eden öğrencilerden 5’ine uzaklaştırma cezası

Elif Ünal

,

Kadriye Moroğlu Anadolu Lisesi’nde tacizci öğretmeni protesto eden 5 öğrenciye beş gün uzaklaştırma cezası verildi. Kadriye Moroğlu Anadolu Lisesi’nde tacizci öğretmenin görevden alınması talebiyle dersleri boykot eden öğrencilerden 5’i uzaklaştırma cezası aldı. Twitter mesajından olayı duyuran Barış Yarkadaş, “okul yönetiminin bu tavrı ‘tacize uğrasanız da susun’ anlamına geliyor” diyerek tepki gösterdi. Kadriye Moroğlu Anadolu Lisesi’nden […]

2017’de hapishaneye giren çocuk sayısı yüzde 109 arttı

TÜİK

,

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), resmi internet sitesinden 2017 yılına ait cezaevi istatistiklerini yayınladı. Verilere göre, cezaevlerinde 31 Aralık 2017 itibariyle 232 bin 340 kişi bulunuyor. Resmi olmayan verilere göre bu sayı şu an 250 bini aşmış durumda. Cezaevlerindeki kişi sayısı 2016 yılına göre yüzde 15,7 arttı. Türkiye’deki cezaevlerinin kapasitesi ise 211 bin. TÜİK’in raporuna göre, […]

Onlar çocuk, gelin-damat olamazlar… Bitsin artık!

Zeynep Bilgehan

,

– Polis merkezindeki telefon çaldı. Arayan 14 yaşında bir çocuktu. Kendi düğününü ihbar etti, panikle telefonu kapattı. Polis düğünü bastı. Gelinlik giydirilmiş küçük kız kurtarıldı. Elif, şimdi devlet gözetiminde ve ailesinin yanında. Okula dönmenin hayalini kuruyor. – Türkiye’de binlerce çocuk aile zoruyla, başlık parasıyla ya da ‘Rızası vardı’ denilerek ‘evlendiriliyor.’ Mahallelerde, köy meydanlarında düğünler yapılıyor. Herkes biliyor, […]

Çocuk olmadan yetişkin oldular

Umay Aktaş Salman

,

Türkiye’de 1 milyon civarında çocuk işçi var. Çocuk işçi gerçeğini görmek için sokağa bakmak yeterli. Çoğu eğitimini yarıda bırakıyor, haftada 50 saati aşan mesai yapıyor. Üzerinde, tuttuğu futbol takımının forması, elinde top yerine süpürge. Çalıştığı tekstil atölyesinde yerleri süpürüyor. Oysa, ait olduğu yer burası değil. Sekizinci sınıftan sonra okulu bırakıp çalışmaya başlamış. O, 10 kişilik ailesini […]

Çocuklar İçin Daha İyi Bir Dünya Girişimi: “Ses çıkarıyoruz”

bianet

,

Çocuklar İçin Daha İyi Bir Dünya Girişimi, Kadriye Moroğlu Lisesi öğrencilerinin yanında olduğunu açıkladı, okulun “bildirim yükümlülüğünü” ve tacize maruz kalan öğrencilere psikolojik destek sağlanması gerektiğini hatırlattı. Çocuklar İçin Daha İyi Bir Dünya Girişimi, bianet’in “Tacize Uğrayan Öğrenci Mezun Oldu, Tacizci Öğretmen Ders Vermeye Devam Ediyor” başlıklı haberinin ardından yazılı bir açıklama yaparak okulda yaşanan […]

Tacizden dava açılan öğretmenin görev yeri değiştirildi

Elif Ünal

,

Kadriye Moroğlu Anadolu Lisesi’nde öğrencisini taciz ettiği suçlamasıyla hakkında dava açılan coğrafya öğretmeni S.D’nin görev yerinin değiştirilmesine karar verildi. Küçükçekmece İlçe Eğitim Müdürlüğü Şube Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada “öğretmenin şu anda görevden alınması gibi bir durumun” ise söz konusu olmadığı belirtildi. Bu sene üniversiteye başlayan Eylül, 17 yaşındayken Kadriye Moroğlu Anadolu Lisesi’nde maruz kaldığı tacizi […]

Liselilerden tacize karşı ders boykotu: #TacizVarSesÇıkar

Elif Ünal

,

Kadriye Moroğlu Anadolu Lisesi öğrencileri Twitter’da #TacizVarSesÇıkarhashtag’iyle kampanya başlatırken, bugün dersleri boykot ettiler. Kadriye Moroğlu Anadolu Lisesi’nden geçen sene mezun olarak bu sene üniversiteye başlayan Eylül adlı kadın öğrenci, lisedeki coğrafya öğretmeninin tacizlerini mahkemeye taşımış ve yaşadıklarını bianet’e anlatmıştı. bianet’in dün yayınladığı haberin ardından sosyal medya üzerinden bir açıklama yayınlayan öğrenciler “Okulumuzda maalesef bir taciz vakası ve […]

Tacize uğrayan öğrenci mezun oldu, tacizci öğretmen ders vermeye devam ediyor

Elif Ünal

,

Bu sene üniversiteye başlayan Eylül, lisedeyken kendisini taciz eden coğrafya öğretmeniyle ilgili okul idaresine yaptığı şikayet ve devamında yürütülen soruşturmadan bir sonuç alamayınca olayı mahkemeye taşıdı. Tacizci öğretmenin hala aynı lisede öğretmenlik yapmaya devam ettiğini söyleyen Eylül, bu öğretmenin taciz ettiği başka kız öğrenciler de olduğunu ancak birkaçı dışında çoğu öğrencinin hem ailelerinden hem de […]

“Onunla birlikte: Nitelikli bir kız gücü”

Beyza Kural

,

Dünya Kız Çocukları Günü’nün bu yılki teması Kız çocuklarının eğitimi ve yeteneğine odaklanıyor. 11 Ekim, 2012 yılından beri Dünya Kız Çocukları Günü olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler, bu günü kız çocuklarının cinsiyetlerinden ötürü maruz kaldığı eşitsizlik konusundaki farkındalığın artırılması amacıyla ilan etti. Bu yılki tema ise kız çocuklarının eğitimi ve yeteneğine odaklanıyor; “Onunla Birlikte: Nitelikli Bir […]

Okullar açıldı, eğitim ne durumda?

Beyza Kural

,

17 milyon 749 bin 876 öğrenci bugün okula başladı. Eğitim Sen, yeni eğitim öğretim yılının başında özle okullara gidenlerin sayısındaki artışa, okullaşma oranındaki düşüşlere dek sorunlara dikkat çekti. 2018-2019 eğitim öğretim yılı bugün başladı. Açık öğretim öğrencileri dahil, resmi ve özel okullardaki 17 milyon 749 bin 876 öğrenci ve 1 milyon 75 bin 196 öğretmen […]

Aşı hakkında yanlış bilinen 5 gerçek

bianet

,

Aşılar zararlı mıdır, otizme neden olur mu, güvenli midir? Sağlık Bakanlığı, aşıyla ilgili bilgilendirme kapsamındaki internet sitesinde, aşılarla ilgili yanlış bilinenlerin doğrularını açıkladı, bu sorulara yanıt verdi. Sağlık Bakanlığı’nın aşı konusunda toplumsal farkındalık yaratmak üzere kullanıma açtığı internet sitesinde, aşı hakkında yanlış bilinen gerçeklere de yer verdi. Bakanlığın Nisan 2018’de yaptığı açıklamaya göre, çocuğuna aşı […]

Üniversite sınav istatistikleri eğitim kalitesi hakkında ne söylüyor?

Hikmet Adal

,

Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nın sonuçları 31 Temmuz’da açıklandı. ÖSYM sonuçlarla ilgili istatistikleri açıkladı. Yayınlanan istatistikler eğitim kalitemiz ve politikamız hakkında ne söylüyor? Bu sene isim değiştirerek Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) ismini alan üniversitelere giriş sınavına milyonlarca kişi başvurdu. Her ne kadar sınavın ismi ve içeriği değişse de uygulanış yöntemi yine aynı kaldı. Değişen tek şey soru […]