Afyon’da Çatağıl köyünde 11 Ekim Pazartesi günü okul servisi aracının kaza yapması sonucu hayatını kaybeden 5 çocuğun ardından uzmanlar, Okul Servis Aracı ve köy okullarının açılması ie ilgili yönetmeliklerdeki değişiklikleri konuşuyor.
Eğitimciler, taşımalı eğitimin son bulması köy okullarının açılması ve öğretmen atamalarının yapılması gerektiğini söylüyor.
Her iki yönetmelikte yapılan değişikliklerde bazı noktalar dikkati çekiyor.
2017 yılında yayınlanan Okul Servis Aracı Yönetmeliğine göre okul servis araçlarındaki rehber personel en az lise mezunu olmak zorundayken 2021’de yayınlanan değişiklikle “en az lise mezunu olmak veya Millî Eğitim Bakanlığı onaylı kursu başarıyla tamamlamak şartıyla en az ilkokul mezunu olmak” şeklinde oldu.
Öte yandan 2017 yılında “Okul servis aracı olarak kullanılacak taşıtların yaşları on iki yaşından büyük olmayacaktır” denilirken 2021’de bu madde ” … fabrikasınca imal edildiği tarihten sonra gelen ilk takvim yılı esas alınmak şartıyla on iki yaşından küçük olması zorunluluğu, muayeneden geçmiş olması kaydıyla 1/7/2023 tarihine kadar onbeş yaşından küçük olması şeklinde uygulanır” şeklinde değiştirildi.
2017 YÖNETMELİĞİ İÇİN TIKLAYIN
2021 YILI YÖNETMELİĞİ ÇİN TIKLAYIN
Milli Eğitim Bakanlığı’nın geçen yıl yayınladığı “Kurum Açma, Kapatma ve Ad Verme Yönetmeliği”ndeki değişikliklere göre, “Birleştirilmiş sınıf uygulaması yapılan ilkokullarda en az 1 derslik ve 1 inci, 2 nci, 3 üncü ve 4 üncü sınıflarda toplamda en az 10 öğrenci bulunması gerekir” şeklindeydi.
Uzmanlar bu sayının daha önce 8 öğrenci olduğunu hatırlatmıştı.
MEB KURUM AÇMA, KAPATMA VE AD VERME YÖNETMELİĞİ
Veli-Der Genel Başkanı Ömer Yılmaz, “Taşımalı eğitim bir sonuç, önemli olan köy okullarının yeniden açılması lazım, öğretmenlerin atanması lazım” diyor.
“Çocukların eğitimden kopuşlarına neden oluyor”
“Kırsal kesimdeki okulların kapatılıp merkezi yerlere taşımalı sistemle çocukların gitmeleri büyük bir sorun. Bizim talebimiz köy okullarının, özellikle kırsaldaki okulların bir an önce açılması. Taşımalı eğitimdeki okul servislerindeki kontrolsüzlük çok fazla. Gerekli denetimlerin yapılmaması kaza gibi, ölümler gibi sonuçları doğuruyor.
Yılmaz, 2017’de İzmir’de bir çocuğun serviste kilitli kalarak hayatını kaybetmesini hatırlatarak şöyle devam etti:
“O dönem, 2017’de bir yönetmelik yayınlanmıştı ve servis güvenliği ile ilgili yeni önlemler alınmıştı. Ancak bu 2020 yılındaki yeni yönetmelikle değiştirildi.
“Denetimsizlik var, okul servisleri iyi denetlenmiyor, özellikle bu kırsaldaki köy okulları servisleri. Denetlemenin az olması ve 2017’deki yönetmelikteki değişiklikler büyük bir sorun teşkil ediyor.
“Öte yandan köylerdeki okullar sadece eğitim-öğretim değil, köydeki aydınlanmanın da öncüsüdür. Bir an önce köy okulları yeniden açılmalı. Köy okullarının açılmama nedeni olarak maliyet gösteriliyor ancak taşımalı eğitim bundan çok daha büyük bir maliyet. Çocuklar köylerinden alınıyor ve ilçe merkezlerine bazen çok uzaklardaki okullara taşınıyor. Haliyle bu durum çocukların eğitimden kopuşlarına da sebebiyet veriyor, özellikle kız çocuklarının. İklim şartlarının çetin olduğu bölgelerde çocuklar daha da zorluk çekiyor.
“Aileler kız çocukları araçla uzağa yollamak istemiyor”
Eğitim Sen Genel Başkanı Nejla Kurul da şunları söyledi:
“Taşımalı eğitim sistemiyle kaygılarımız büyük. Biz köy okullarımızın yeniden açılmasını istiyoruz.
“En iyi okulun mahalle okulu, en yakın okul olduğunu savunuyoruz. Çocuğun yürüme, bisiklet mesafesinde olması çok önemli. Okullarımız birbirinden o kadar ayrıştırılması durumdaki taşıma merkezli 1 saati aşan yolculuklara katlanıyorlar.
“Bir de servis araçlarıyla ilgili bir yönetmelik çıkmıştı bunun iptali konusunda dava açmıştık. Örneğin servis araçlarının 10 yıl ve daha genç araç olması gerektiği… İkincisi içinde mutlaka bir görevli olması onun da lise mezunu olması gerektiği… Yeni yönetmeliğe göre 15 yılın üstü yaşlı araçlar kullanılabilecek. Hem de içindeki görevlinin de ilkokul mezunu olması noktasına indirdiler. Dışarıdan bakıldığında toplumsal denetimi sağlayan bir mekanizmanın olması önemli. Çocuk ihmali, istismarı gibi durumlara karşı dışarıdan içerisi görülebilmeli. Biz esnafın kazanmasın istiyoruz elbette ama bu kurallar ve yönergeler çocuklarımızın hayatta kalması için.
“Kız çocukları açısından da bunun sonuçları var. Kız çocuklarını bir araçla uzağa göndemek istemeyen aileler var. Kaygıları var velilerin. Her köyde bir imam varsa, bir de öğretmen olmalı.”
“Taşımalı eğitim aracı kamuya ait olmalı”
Önceki dönem Eğitim Sen Başkanı, eğitimci Feray Aytekin de köy okullarının kapatılmasını kolaylaştıran yönetmelik değişikliğinin sorun olduğunu söyledi ve şöyle devam etti:
“Kamusal eğitimin en temel ilkesi erişilebilir ve güvenli olmasıdır. Eğitime yeterli bütçe ayrılmaması, köy okullarının kapatılması, öğrencilerin ihtiyacı doğrultusunda yeterli okul ve yeterli öğretmen ataması yapılmaması sonucunda öğrencilerin en temel hakkı olan eğitimin erişilebilirlik ilkesi ihlâl ediliyor.
“Taşımalı eğitim politik bir tercihtir. MEB öğrencilerin üstün yararını değil, ekonomik kaygıları esas aldığı için taşımalı eğitime geçişi tercih ediyor.
“Servis araçları yönetmeliği ile denetim altına alınabilecek, olası kazaların önüne geçecek önlemler dahi alınmıyor. Ancak zorunlu hallerde yapılacak taşımalı eğitimin hangi koşullarda ve hangi araçlarla yapılacağının belirlenmesi gerekir.
“Güvenli ulaşım hakkının sağlanması da MEB’ in sorumluluğu. Taşımalı eğitimde kullanılacak araçlar mutlaka kamuya ait olmalı ve kamu görevlileri tarafından gerçekleştirilmeli.”
