Söyleşiler

“Çocuklar yaşamları ve hakları söz konusu olduğunda, sessiz tanıklar olmamalıdır.”

Carol Bellamy

Okullulaşamama sorunu nedir? Nasıl çözülür?

Evrim Kepenek

23 Nisan 2024, Türkçe

23 Nisan 2024

Türkçe

Bugün, 23 Nisan Çocuk Bayramı’nı kutlarken, Türkiye’de eğitim sistemindeki önemli bir soruna da dikkat çekmek gerekiyor: Okullulaşamama. Türkiye’de çocukların zorunlu eğitim çağında olmalarına rağmen eğitime erişememeleri veya düzenli olarak okula devam edememeleri durumu giderek kriz haline dönüşüyor. Eğitim Reformu Girişimi Eğitim Gözlemevi Koordinatörü Burcu Meltem Arık, okullulaşamama sorununun nedenlerini ve çözüm önerilerini bianet’e anlattı. Arık’a göre, […]

“Çocuklara karşı yetişkin merkezci bir düzen içindeyiz”

Ayşegül Özbek

26 Nisan 2024, Türkçe

26 Nisan 2024

Türkçe

Yetişkinler olarak çocukların üzerindeki gücü, iktidarı ne kadar sorguluyoruz? Bu soruyu kendimize sık sık sormamız gerektiğini söylüyor Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği‘nden psikolog Nurgül Öz. ‘Yetişkin merkezci’ bir düzen içinde olduğumuzu belirten Öz, bu düzenin biz yetişkinlere pek çok güç verdiğinin altını çizerek birkaç örnek veriyor: “Çocukların bedenine dilediğimiz gibi dokunmak, çekiştirmek, bağırmak, azarlamak, onları ilgilendiren tüm […]

“Çocuk her yerde çocuktur, savaşta da barışta da”

Elif Çelebi

29 Nisan 2024, Türkçe

29 Nisan 2024

Türkçe

Çocuk edebiyatında zor konuları odağına alan yazar Güzin Öztürk, “Romanları yazış sürecim bir birikim ve olgunlaşma süresinden geçti. Bu romanların içinde, dostluk, sevgi, oyun, sevinç, hayal kırıklığı, muziplik, küçük maceralar, umut, yaşama dair her şey var. Sanıldığı kadar, sancılı olmuyor yazma sürecim. Yazarken daha çok, coşku hissediyorum” diyor. Öztürk’ün hukukçu kimliği, çocuk haklarına ilişkin duyduğu […]

Nehirler ve Çocuklar: Büyük Menderes Havzasında yavaş şiddetin görünümleri

Tuğçe Yılmaz

Mayıs 2024, Türkçe

Mayıs 2024

Türkçe

“Nehirler ve Çocuklar – Büyük Menderes Havzasında Yavaş Şiddetin Görünümleri” kitabını, kitabın yazarı Gıda Mühendisi Dr. Bülent Şık ile konuştuk. “Nehirler ve Çocuklar – Büyük Menderes Havzasında Yavaş Şiddetin Görünümleri” raporu/kitabı, Bir Arada Yaşarız Eğitim ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı (BAYETAV) ve Mekânda Adalet Derneği (MAD) ve) işbirliği ile gerçekleştirilen Büyük Menderes Havza Çalışması’nın gözlem, değerlendirme […]

Uzmanlar yeni müfredatı yorumladı: “Çocuk haklarını gözeten bir müfredat değil”

Ruken Tuncel

30 Nisan 2024, Türkçe

30 Nisan 2024

Türkçe

Millî Eğitim Bakanlığı, tüm öğretim kademelerini kapsayan zorunlu derslere ait “Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli” başlıklı üç bin sayfalık yeni müfredat taslağını geçtiğimiz günlerde kamuoyunun görüşüne sundu. Yeni müfredat taslağı için öğretmenler ve akademisyenler internet sitesi üzerinden bir hafta boyunca görüşlerini paylaşabilecek. Bakanlıktan yapılan açıklamada yeni müfredatın 10 yıllık bir çalışmanın ürünü olduğu ifade edildi. Millî Eğitim Bakanı […]

“Çocuklar sessiz kitapları okurken çok daha avantajlı”

Elif Çelebi

Nisan 2024,

Nisan 2024

1001 Merak Yayınevi kurucusu Ceyda Yücekal, “Sessiz kitapların yaşı yok; pek çok kullanım alanı da mevcut” diyor. 1001 Merak Yayınevi kurucusu Ceyda Yücekal bianet sorularını yanıtladı. Sessiz kitaplar üzerine konuşan Yücekal, “Sessiz kitapların yaşı yok; pek çok kullanım alanı da mevcut. Sessiz kitaplara dönersek, bu tür kitapların değerini anlayabilmemiz için biz yetişkinlerin iyi kitaplar, kurgular […]

“Anaokulunda çocuklara ‘birey olmak’ öğretiliyor”

Selen Vargün Alıtkan

Nisan 2024, Türkçe

Nisan 2024

Türkçe

İsveç’in Halmstad kentinde anaokulu öğretmeni olarak çalışan Seda Şanlıer, okul öncesi eğitime dair kişisel gözlem ve deneyimlerini anlattı. İsveç’teki eğitim sisteminin Türkiye’ye nazaran sunduğu çok daha olumlu koşulların etkisiyle, sırf çocukları için İsveç’te kalmaya devam eden birçok göçmen aile tanıyorum. Söyleşinin de konusu olan İsveç anaokullarında; çocuklara tanınan bireysel alan ve çocuklara birey olarak davranılması, […]

“Şiddet içerikli oyunlara dikkat edilmeli, oyun içerikleri incelenmeli”

Bedri Adanır

29 Ekim 2023, Türkçe

29 Ekim 2023

Türkçe

Okullarda hızla yayılan kanlı para oyunu velilerde endişe yaratıyor. Bir madeni para ile oynanan ve ilk olarak Tik Tok uygulamasında görülen ‘oyun’, ilkokul, ortaokul ve lise çağındaki çocuklar arasında hızla yayılırken, uzmanlar, kanlı para oyununun, çocuklarda kalıcı hasarlar yaratabileceğine dikkat çekiyor. Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen Arslan Özdemir, velilerin, çocukların şiddeti teşvik eden içeriklere ulaşamaması […]

“Ebeveynin hapsedilmesi çocukları yoksullaştırıyor”

Ayşegül Özbek

10 Ekim 2023, Türkçe

10 Ekim 2023

Türkçe

Geçen aylarda Ebeveyni Hapiste Olan Çocuklar Raporu’nu yayımlayan Yaşam Hakları Derneği’nin Kurucu Üyesi Rana Berk, ebeveynin hapsedilmesinin çocukları yoksullaştırdığını ya da önceden var olan yoksulluğu arttırdığının altını çizdi. Rapor için görüşmeler online ve yüzyüze yapıldı. Çocuklarla yüzyüze görüşmeler gerçekleşti. Toplam 12 mağdur kişiyle görüşüldü, bunlardan 9’u bakım veren, 3’ü annesi ya da babası hapsedilmiş çocuklar. Bir […]

“Çocuklara gelecekte değil, şimdi temiz, sağlıklı bir dünya”

Ayşegül Özbek

5 Eylül 2023, Türkçe

5 Eylül 2023

Türkçe

*Z Kuşağı’ndan Küresel İklim Grevi Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Komitesi, çevresel tahribat ve iklim krizinin çocuk hakları üzerindeki olumsuz etkilerini ele alan “Genel Yorum No. 26” isimli bir kılavuzunu geçen hafta yayımladı. BM, çocukların iklim krizine yönelik haklarını arama yollarının sınırlı olduğuna işaret ederek, devletlerin çocukların adalete erişebilmeleri için çeşitli yollar sağlaması gerektiğini bildirdi. […]

“Çocuk edebiyatında günceli devamlı takip etmeniz gerekir”

Ecem Kodak

Eylül 2023, Türkçe

Eylül 2023

Türkçe

Avcı-Çakman, “Okur kahramanın yaşadıklarını merak etmiyorsa sorun var demektir. On iki yaşında bir çocuğu yazıyorsanız onların kendi aralarında neler konuştuğunu, nelerle ilgilendiğini bilmeniz gerekir” diyor. 2006 yılında Ömer Seyfettin Öykü Ödülü’nü kazanarak edebiyat dünyasına adım atan Koray Avcı Çakman ile yirmi yıla uzanan yazarlık kariyeri üzerine konuştuk. Şimdiye dek pek çok önemli ödüle layık görülen […]

Emine Gizem Çetiner: Bu kötülüğü hep birlikte durduralım

Evrim Kepenek

Ağustos 2023, Türkçe

Ağustos 2023

Türkçe

Fotoğraflar: Emine Gizem Çetiner’in kendi arşivi Urfa’da Osmangazi Caddesi üzerindeki İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünde bir kadın 19 gündür şöyle sesleniyor: “7 yıl önce Karaman’da Ensar Vakfı’nda çocuklar tecavüze uğradı. Milli Eğitim Müdürü çocukları koruyamadı. Bu milli eğitim müdürü yıllar sonra ödül gibi Urfa’ya Milli Eğitim Müdürü olarak atandı. Karaman’daki çocukları koruyamayan Urfa’nın masum çocuklarını […]

Çocuklar gizli açlıkla karşı karşıya

Tuğçe Yılmaz

Ağustos 2023, Türkçe

Ağustos 2023

Türkçe

Gizli açlık nedir, çocukların yaşadığı gizli açlık ne anlama gelir? Çocuklara beslenme desteği nasıl sağlanır ve kamusal bir programa dönüştürülür? Okulların açılmasına iki haftadan bir süre kaldı. Gıda Mühendisi Bülent Şık’ın geçen yıl (2022) bianet için kaleme aldığı çocukların okullarda nitelikli ve ücretsiz yemeğe ulaşımı yazıları ışığında, ekoloji odaklı video serisi “Kısa ve Öz”ün yeni […]

Çocuk, deprem ve doğa ‘Fakirdağ’da buluştu

Sedat Yılmaz

Temmuz 2023, Türkçe

Temmuz 2023

Türkçe

Yazar Saliha Nilüfer, deprem yüzünden büyük bir şehirden küçük bir şehre taşınmak zorunda kalan bir çocuğun keşiflerine odaklanıyor. Deprem gibi bir doğal afetin yol açtığı mağduriyet ve travmadan çocukları uzaklaştırarak yeniden doğayla buluşturan “Fakirdağ”ı okumanın tam zamanı. Zira 5 ay önce yaşadığımız depremin etkisi hâlâ hayatımızın her alanında hissediliyor. Yazar Saliha Nilüfer, deprem yüzünden büyük […]

“MEB bir suistimal sistemi uygulayarak kamusal olanakları gerici vakıflara açıyor”

Ayşegül Özbek

5 Temmuz 2023, Türkçe

5 Temmuz 2023

Türkçe

Eğitim Sen 3 No’lu Şube Başkanı Ayfer Koçak, İstanbul’daki 237 okulun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan’ın yönetiminde yer aldığı Türkiye Gençlik Vakfı’na (TÜGVA) tahsis edilmesiyle ilgili olarak, “Bu çalışmalar daha çok yoksul aile çocukları üzerinden yürütülüyor” dedi. TÜGVA, 23 Mayıs 2023’te İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne gönderdiği yazıda İstanbul’un farklı ilçelerindeki toplam 237 […]

Psikolog Belgin Temur yanıtladı: Çocuklar siyasetten nasıl etkileniyor?

Ali Dinç

Mayıs 2023, Türkçe

Mayıs 2023

Türkçe

Görsel: Kırmızı Balon ( La Ballon Rauge) filminden. Uzman Pedagog Belgin Temur, “Toplumun genelinde çok büyük bir kaygı, korku ve öfke var ve bu kaygıların, korkuların, öfkelerin tamamen çocuklara yansıdığını görüyorum. Şu an yaratılan siyasi ortam, çocukların güvende olma hissini altüst etmiş durumda” dedi. Son zamanlarda çocukların sokak röportajlarında siyasetten, ekonomiden, ülke sorunlarından konuştuğuna şahit oluyoruz. […]

Sıkıştırılan yanaklar, zorla öptürülen eller: “Çocuklar için hak temelli bayramlar mümkün”

Ayşegül Özbek

Nisan 2023, Türkçe

Nisan 2023

Türkçe

Suntekin, “Şeker Bayramı’nda çocukları bedensel temasla bayramlaşmaya zorlamamayı deneyebilirsiniz” diyor. 23 Nisan için ise, “Çocukların araçsallaştırılmadan eğleneceği etkinliklerle kutlama yapmak o kadar zor olmamalı…” Önümüzde iki bayram var; yarın Şeker Bayramı başlıyor. Pazar günü ise 23 Nisan Çocuk Bayramı. Çocuklar için bayramlar nasıl geçiyor, bedensel ve fikirsel olarak neler hissediyorlar? Çocuk ve Gençlik Çalışmaları Uzmanı […]

BİA Çocuk Kitaplığı: Çocuklara ve gençlere yeni bir pencere

Sedat Yılmaz

,

bianet Çocuk  olarak, savaş, ekolojik yıkım, ırk ve tür üstünlüğü, din farklılığı, bağnazlık, sınıf ve cins ayrımı, hor görme, ötekileştirme, düşmanlık, intikam, nefret ve sevgisizliğe hapsedilmek istenen ve hakları her geçen gün kısıtlanan çocuklara ve gençlere yeni bir pencere açmayı hedefliyoruz. Bu kapsamda çocukların ve gençlerin sözüne daha fazla yer vermek ve yaygınlaştırmak amacıyla “BİA Çocuk […]

“Çocukların yetersiz beslenmesi bireysel değil, kamusal bir sorun”

Ayşegül Özbek

,

Çoğumuz onu bianet’teki “Mutfaktaki Kimyacı” yazılarından takip ediyoruz. Güvenli gıdaya erişim, sağlıklı beslenme ve çevre sorunları odaklı yazıları, bu alanlardaki önemli sorunlara işaret ettiği gibi çözüm önerileri de sunuyor. Bunun yanında Bülent Şık, kendisine en çok sorulan soruları ise şöyle sıralıyor: “Çocuklarımızı nasıl besleyeceğiz, çocukların sağlıklı beslenmesini nasıl sağlayacağız ya da onları nasıl koruyacağımız.” Doğan […]

“Sanat olanaklarını çeşitlendirmek çocukların insan haklarını korur”

Ayşegül Özbek

,

“Bütün müzelerde, tarihi eserler dokunulmaması gerektiği için camekânlarda korunuyor. Bu bizim için zor oluyor. Görme engellilerin çoğu böyle düşünüyor. Burada her şeye dokunduğumuz için anlayabildim.” Ada, 2 Ağustos’ta katıldığı çocuklara yönelik Erişilebilir Müzik etkinliğinden nasıl hislerle ayrıldığını anlatıyor. Projenin ilk etkinliği görme engelli çocuklar için tasarlanan özel müze eğitim-deneyim alanı keşfi ve klasik müzik konseri ile […]

Öğretmenler, Sosyal Medya ve Çocuk Hakları

Umay Aktaş Salman

,

Öğretmenler YouTube, Instagram, TikTok, Twitter gibi pek çok sosyal ağda paylaşımlar yapıyor, içerik üretiyorlar. Kimi paylaşımlarda ise çocukların kişilik, özel hayatın gizliliği ve korunması, kişisel verilerin korunması gibi pek çok hakkı ihlal edilebiliyor. ERG Araştırmacısı Umay Aktaş Salman, sosyal medyada çocukların fotoğraf ve videolarının paylaşılmasının sonuçlarını farklı alanlardan uzmanlarla konuştu.  

Trans çocuk babası: Çocuklarımdan biri kız diğeri ‘istediği gibi’

Evrim Kepenek

,

Türkiye gibi muhafazakâr ülkelerde LGBTİ+’ların hayatı sistem ve devlet yetkililerin söylemleri ile zorlaştırılıyor. Nefret öznesi haline getirilmek istenen LGBTİ+’lar, okullarda, iş yerlerinde, daha doğrusu hayatın her alanında var oluş mücadelesi veriyor. Bu mücadeleyi verirken ailelerden destek görmeyenler olduğu gibi birazdan söyleşisini okuyacağınız baba YK gibi, “Çocuğumun mutluluğu için her şeyi yaparım önemli olan, mutlu ve […]

Spor ve çocuk hakları

Ayşegül Özbek

,

Spor yapmak Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 31. maddesine göre her çocuğun hakkı. Ancak her çocuk spora eşit şekilde ulaşamadığı gibi, mülteci, kız ve LGBTİQ+ çocuklar da spor alanında türlü ayrımcılığa maruz kalıyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi Spor Yöneticiliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi İlknur Hacısoftaoğlu, “Sınıfsal eşitsizlik çocukların spora erişimini güçleştiriyor. Spora erişebilse bile yalnızca belirli branşlara erişebiliyor” […]

Roman çocukların hakları: 10 yıllık ilerleme birkaç ayda yok oldu

Ayşegül Özbek

,

*Fotoğraf: Elmas Arus “Ailelerin hemen hepsi uzaktan eğitimin verimsiz olduğunu vurguladı, kendilerini çocuklarına karşı mahcup hissettiklerini ve çocuklarının geleceği için endişelendiklerini söylediler. Çocuklarının eğitimden koptuğunu ve okuldan soğuduğunu belirten ebeveynler çocuklarının geleceği hakkında oldukça endişeli olduklarını belirttiler” diye anlatıyor Sıfır Ayrımcılık Derneği Başkanı Elmas Arus. Yakın zaman önce Ekin Çuhadar’ın kaleme aldığı “Pandemi Döneminde Roman Çocukların […]

Meselenin Adı: Çocuk Düşmanlığı

Ayşegül Özbek

,

Çocuk işçiler, cinsel istismara, şiddete maruz kalan çocuklar, hapishanedeki çocuklar, eğitime ve sağlık hakkına erişemeyen çocuklar, ihmal edilen çocuklar, şüpheli çocuk ölümleri, kaybolan çocuklar… Farklı zamanlarda, farklı mecralarda okuduğumuz ve çocukların özne olduğu haberlerin konu başlıkları arka arkaya yazılınca “devasa bir felaket” çıkıyor ortaya. Sorunun sadece tekil olaylar olmadığını, çocukların önyargının hedefi haline geldiğini görüyoruz. […]

“Türkiye çocuk ruh sağlığı konusunda yeterli yatırımı yapmıyor”

Ayşegül Özbek

,

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu’nun (UNICEF), 2021 Yılı Dünya Çocuklarının Durumu Raporunu, “çocukların ruh sağlığı” üzerine hazırladı. Rapor, 21. yüzyılda çocukların, ergenlerin ve bakım veren kişilerin ruh sağlığına yönelik kapsamlı bir bakış açısı sağlıyor. Çocuk hakları uzman/savunucu Adem Arkadaş Thibert, UNICEF’in bu yılki raporunda ruh sağlığını merkeze almasıyla ilgili olarak, “Belki geç bile kalmış ancak yerinde bir hatırlatma […]

“Paylaşım Yaparken Çocuklar Açısından Bir Kez Daha Düşünmemiz Gerekir”

Ayşegül Özbek

,

*Fotoğraf: Şehlem Kaçar/csgorselarsiv.org Şiddet biçimleri arasında hiyerarşi kurmanın, sistematik bir biçimde hepimizi etkisi altına alan diğer şiddet türlerinin hafife alınması ve kanıksanması anlamına geldiğini söylüyor psikiyatrist Arzu Erkan-Yüce. Hepimize, tepki gösterirken, paylaşım yaparken özellikle çocuklar açısından bir kez daha düşünmemiz gerektiğini hatırlatan iki soru soruyor: “Haberciler ve sade vatandaşlar olarak şiddet görenin yanında olmamız için tablonun […]

Zarok ma: Çocuklar hayallerini uçuracak

Ayşegül Özbek

,

Şêrko Kanîwar, müziğe 1995 yılında abisinin zoruyla, bağlama kursuna giderek başlıyor. Çok kısa bir kurs eğitiminden sonra liseden üniversiteye uzanan süreçte kendi kendini geliştiriyor. Üniversite yıllarında Dicle Fırat Kültür Sanat Derneği’nde def ile tanışması, profesyonel müziğe adım atmasına ve hayatının tümünü müziğe adamasına vesile oluyor. Geleneksel Kürt müziği ile bağlama çalmayı geliştirirken de şu anda Zarok […]

“Susan çocuk yok, kulak verilmeyen çocuk var”

Ayşegül Özbek

,

Fotoğraf: Hale Güzin Kızılaslan/csgorselarsiv.org “Adli süreç çocuk için bilinmezlikler sürecidir” diyor Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Derneği Yönetim Kurulu Üyesi, Sosyal Hizmet Uzmanı Dr. Figen Paslı. İki çocuğun cinsel istismara maruz kaldığı ve kamuoyunda Elmalı Davası olarak yer bulan olay ve sonrasında gelişenler çocuk hakları ile ilgili pek çok soruyu önümüze koydu. Cinsel istismara maruz […]

“Çizdiği resim, yazdığı yazı çocuğun kişisel verisi, mahremidir”

Ayşegül Özbek

,

Fotoğraf: Hale Güzin Kızılaslan / csgorselarsiv.org İki çocuğun cinsel istismara maruz kaldığı ve kamuoyunda Elmalı Davası olarak yer bulan olay geçen hafta toplumda pek çok farklı açıdan tepki çekti. Süreç çocuklar açısından adeta zincirleme bir mağduriyete dönüştü. Çocukları istismar ettiği iddia edilen kişilerin serbest kaldığının ortaya çıkmasının ardından tepkiler yükselmeye başladı. Bir süre sonra sosyal […]

Çatışma Sürecinde Çocuklar – 2: Konuşma yetisini kaybeden çocuklar

Ayşegül Özbek

,

Çatışma dönemlerinde çocuklara yönelik psikososyal destekte sanatın rolünü inceleyen “Taş Kağıt Makas” raporu Anadolu Kültür’ün çocuk çalışmaları kapsamında yayınlandı. Anadolu Kültür’ün Çocuk Çalışmaları için Destek Programı’nın koordinatörü Derya Bozarslan raporun asıl ve açıklayıcı olan isminin “Çatışma Dönemlerinde Psikososyal Destekte Sanatın Rolü” olduğunu hatırlatarak “Taş, Kağıt Makas” başlığıyla ilgili olarak şunları söylüyor: “Şiddetsiz bir iletişimi mümkün kılıyor” “‘Taş, […]

Çatışma Sürecinde Çocuklar – 1: “Çocuğun psikolojik iyileşmesi”

Ayşegül Özbek

,

Diyarbakır Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Enstitüsü (DİSA) Koordinatörü Atalay Göçer, çatışma ortamına maruz kalmış çocukların, psikolojik iyileşmelerinin bakım verenlerininkiyle yakından ilgili olduğunu söylüyor. Bu nedenle de Suriçi ve Bağlar’da çatışma etkisindeki çocuklara yönelik 2016 ve 2017 yıllarında yürüttükleri psikososyal destek çalışmasına 2019’da çocuklardan sorumlu ebeveynleri de dahil ettiklerini anlatıyor. Kendileri de aynı çatışma ortamına maruz bırakılmış […]

Domingo: Yayın çizgimizin temeli merak

Ayşegül Özbek

,

“Yayın çizgimizin temeli için ‘merak’ demek yanlış olmaz” diyor Domingo Yayınevi’nden Nilay Gökçe Arayıcı. Çocuklukta hepimizin her şeyi sınırsız, sonsuz merak ettiğimizi söylüyor. “Sonradan öğrendiğimiz gibi başlıklara ayırmadan, kategorize etmeden merakın en saf hali bu. Hem uzayın derinliğini, hem uçağın ardındaki çizginin sebebini hem de en fazla kaç dondurmayı üst üste yiyebileceğimizi aynı anda merak ediyoruz aslında. […]

Ermeni çocukların kitaplığı Hippo’yla zenginleşiyor

Ayşegül Özbek

,

Türkiye’de Ermenice çocuk kitapları basan tek yayınevi olan Hippo 2018 yılında yayın hayatına başladı. Sadece Ermenice değil, Türkçe de kitaplar basan Hippo’nun Yayın Koordinatörü Lora Sarı, Hippo’yu kurarken yayın çizgilerine dair çok net bir yaklaşım benimsediklerini anlatıyor: “O da, çocuklara yarının büyükleri ve geleceğin teminatı olarak gören ve tam da bu sebepten onlara üstten bakan, onlara […]

Tarihi geçmiş mama, bakkaldan tekli bebek bezi, musluk suyu

Ayşegül Özbek

,

Kimisi stilist, kimisi doktor, hemşire, avukat, kaptan, ressam olmak istiyor. Hayallerinden bazıları böyle. Ataşehir, Beyoğlu, Çekmeköy, Fatih, Şişli ve Ümraniyeli çocuklar… Hepsi derin yoksulluk yaşayan, gelişimleri için zorunlu olan sağlıklı besine ve temiz suya ulaşamayan çocuklar. Derin Yoksulluk Ağı ekibinden Selen Yüksel, İstanbul’un 34 ilçesinden 2400’e yakın haneyle iletişimde olduklarını anlatıyor. İstanbullu bu çocuklar gelişimleri için zorunlu […]

Salgında bir yıl: Çocukların gelecek kaygısı çoğaldı

Ayşegül Özbek

,

İlk koronavirüs vakasının resmi olarak açıklanmasının ardından bir yıl geçti. Her kesim için farklı sonuçları oldu bu bir yılın. Eğitim yüz yüze mi, uzaktan mı olmalı? Çocuklar en çok bulaştıran grupta mı? Yetişkinler için evde çocuklarla sürekli vakit geçirmek çok mu zor? Çocuklar etrafında şekillenen bir sürü soru… Peki, çocuklar nasıl hissetti, yaşadı bu bir […]

Depremi çocuklara anlatırken nelere dikkat etmeliyiz?

Ilgaz Gökırmaklı

,

Uzmanlık alanı çocuk, genç ve yetişkin psikiyatrisi olan Prof. Dr. Yankı Yazgan, depremleri çocuklara anlatırken dikkat edilmesi gereken noktalardan ilkini “Ailelerin yapması gereken en önemli şey; çocuklarına her şeyin iyi olacağı konusunda güvence vermek, ne yapacaklarını ve durumla nasıl başa çıkılacağını bildiklerini söylemek” diye özetliyor. Yazgan’la afet, deprem ve krizlerin çocuklar üzerindeki etkileri üzerine söyleştik. Ruhsal […]

“Yetişkinler bize nasıl olsun diye söylemezler ki, dinlemezler bizi”

Ayşegül Özbek

,

“Bize hiç söylemezler ki nasıl olsun diye, dinlemezler bizi.”  9 yaşında Tarlabaşı’nda yaşayan bir çocuğun, “Yetişkinler sana sorsaydı, sen nasıl olmasını önerirdin uzaktan eğitimin?” sorusuna yanıtı bu. Tek bir örnek bile çocuğun kendi hayatına dair alınan kararlarda önemli bir noktayı işaret ediyor. Tarlabaşı Toplum Merkezi’nden Gökçe Baltacı, 122 çocuk ve 85 de bakımverenle görüştükleri raporu anlatırken bu […]

“Özgürlük! Al işte, bu tam da benim konum”

Ayşegül Özbek

,

“‘Özgürlük’ benim için kesinlikle ideal bir konu. Hatta bu yılın temasının o olduğunu duyduğumda, kendi kendime ‘Al işte, tam senin konun bu!” demiştim.” 14 yaşındaki Berrin Kara “Ayakkabısızlar” öyküsünü anlatırken kuruyor bu cümleyi. 12 yaşındaki İpek Naz Çil ise “Özgürlük, kendine ait düşünceleri istediğin gibi ifade edebilmek, istediğin kitabı okuyup istediğin müziği dinleyebilmek” diyor. Michael […]

“Çevrimiçi eğitime erişim zorluğu, kız çocuklarının evlendirilme riskini artırdı”

Ayşegül Özbek

,

İllüstrasyon: Başak Günaçan/moncarot 2012’de Birleşmiş Milletler tarafından alınan bir kararla, her yıl dünya çapında 11 Ekim’de  Dünya Kız Çocukları Günü kutlanıyor. Bu gün, kız çocuklarının cinsiyetlerinden ötürü maruz kaldığı eşitsizlik konusundaki farkındalığın artırılması amacıyla kutlanıyor ve eğitim hakkı, beslenme, yasal haklar, şiddet ve zorla evlilik gibi konular gündeme taşınıyor. Bu yıl ise pandemiyle birlikte evlere kapanmak […]

“Lanetliyoruz ama çocuk koruma sistemi talep etmiyoruz”

Ayşegül Özbek

,

İstanbul’da vücudunda darp iziyle hastaneye kaldırılan bir yaşındaki bebeğin hayatını kaybetmesinin ardından bebeğin babası gözaltına alınırken kayıp olan annesi ise ekipler tarafından aranıyor. Bu olay çözümün, faillerin cezalandırılmasından çok, çocuk koruma sisteminin doğru uygulanması ya da reforma gidilmesi gerektiğini gündeme getirdi. Humanist Büro’dan avukat Seda Akço, İngiltere’de benzer nitelikteki Baby P vakası sonrasında çocuk koruma sisteminde önemli bir […]

Yarının Kadın Yıldızları: Müzik hep içimde çalıyordu

Ayşegül Özbek

,

“İlk konserimde 7 yaşındaydım, çok net bir şekilde hatırlayamasam da, sahnede çok eğlendiğimi ve kendimi çok iyi hissettiğimi hatırlıyorum.” “Müzik hep içimde çalıyordu benim.” “Kendimi ifade edebileceğim araç hep müzikti” “İlk konserimde de hiç olmadığım kadar heyecanlı ama çok da mutlu ve gururlu hissettiğimi hatırlıyorum.” Yarının kadın yıldızları bu sözlerle anlatıyor kendilerini. Çok küçük yaşlarda […]

“Virüs çocukların oyun alanlarına indi”

Ayşegül Özbek

,

Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Elif Dağlı, “Çocuklar arasında Covid-19 bulaşı görmeye başladık. Virüs çocukların oyun alanlarına indi” uyarısında bulunuyor. Dağlı kendisine ve meslektaşlarına eylül ayı itibariyle artık çocukların okulda veya bahçede oyun oynadığı arkadaşından enfekte olduğu bilgisinin gelmeye başladığını aktarıyor. Covid-19 pozitif olan çocuklarda belirtilerin ya hiç olmadığını ya da da karın ağrısı, ishal, baş […]

“Pandemide ekran süresindeki artış yüzde 500”

Ayşegül Özbek

,

Karantina ve uzaktan eğitim döneminde çocuklar ekran başında daha çok vakit geçirdi. UNICEF’in verilerine göre dünya çapında 1,5 milyar çocuk pandemi nedeniyle okuldan uzak kaldı. Parents Together vakfının 3000 ebeveynle gerçekleştirdiği bir anket, pandemi öncesine göre ekran süresindeki artışın yüzde 500 olduğunu gösteriyor. Bu süreçte siber zorbalık vakalarında da artış gözlendi. Bilgi Üniversitesi öğretim üyesi ve Dijital […]

“Asıl çocukların çalışmak zorunda bırakılması kayıt edilmeliydi”

Ayşegül Özbek

,

İki youtuber’ın Diyarbakır’da çocuklardan “Açım yardım eder misin” diyerek yardım istemesine ve gizli çektikleri videoyu yayınlamasına çocuk hakları alanında çalışan uzmanlardan tepki geldi. Uzmanlar, çocuklara sorulmadan kayıt alınması ve görüntülerin paylaşılmasından, hediye olarak tablet verilmesine ve çocukların herhangi bir deneyin parçası olmasına kadar pek çok noktada çocuk hakları ihlali olduğunda hemfikir. Çocuk ve Ergen Psikiyatri […]

Çocuklar Yalan Haberle Nasıl Baş Edebilir?

Seda Karatabanoğlu

,

Yalan haber ya da yanlış bilginin yaygın olduğu internet ortamında, kullanıcıların manipüle edilme ihtimali çok yüksek. Çoğu yetişkinin, internet ortamında karşılaştığı bilgi ya da görseli doğruluk kaygısı yaşamadan dolaşıma sokması, teyit süreçlerinin benimsenmemesinin bir sonucu. Yetişkinlerin manipüleye bu denli açık olduğu internet ortamı, çocuklar için güvenli bir liman sayılmaz. “Fake news” kavramının dilimize yerleştiği çağda, […]

“Tüm Olağanüstü Durumlar Aslında En Çok Çocukları Etkiler”

Ayşegül Özbek

,

Çocuk işçiliği, evlilik affı, hapishanedeki çocuklar ve salgın döneminde kapalı kurumlarda kalanlar, kronik rahatsızlığı olanlar, ebeveynlerinde gelir kaybı oluşanlar, çalışmak zorunda kalan çocuklar… 23 Nisan’ın 100. yılında çocuk gelişimi ve eğitimcisi, çocuk hakları aktivisti Ezgi Koman Türkiye’deki çocuk hakları gündemini ve salgın gibi olağanüstü dönemlerde çocukların yaşadığı hak ihlallerini anlattı. 23 Nisan’ın 100.yılı koronavirüs salgını ve […]

“Türkiye Derhal Çocuk Politikası Oluşturmalı”

Ayşegül Özbek

,

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi, tam 30 yıl önce bugün, 20 Kasım 1989’da BM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Türkiye, 2 Eylül 1990’da yürürlüğe giren sözleşmeyi 1995 yılında imzaladı. Sözleşmenin 30. yılında Türkiye’de çocuk haklarını Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği, Bernard van Leer Vakfı, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi, CİSST Hapiste Çocuk Ağı, Eğitim Reformu Girişimi, İstanbul Barosu […]

“Beden Eğitimi Derslerinde Cinsiyet Eşitliği Yok”

Sakine Orman

,

Çocuk Odaklı Spor Hareketi, çocukların eşit şartlarda spora katılımlarını teşvik eden sivil bir inisiyatif. Platform olarak, çocukların daha aktif, özgür ve güvenli ortamlarda spor yapabilmelerini hedefliyorlar. Hareketin kurucusu Hasan Darama ile çocuk odaklı spor, çocukların spora katılımları ve çocuk odaklı spor politikaları üzerine konuştuk. “Bireyler hareketsizliğe sevk edilmiş durumda” Spor, oyun ortamları ve çocuk deyince karşımızda nasıl […]

“Hapiste Anne Olmak, Çizgi Film Kanalı İçin Mücadele Etmek Demek”

Evin Jiyan Kışanak

,

Fotoğraf: Yeni Yaşam Annem Gültan Kışanak üç yıl önce Diyarbakır Büyükşehir Belediye başkanıyken, Ankara’dan döndüğü sırada Diyarbakır havaalanında apar topar gözaltına alınmış birkaç gün sonra da tutuklanıp, adını dahi daha önce duymadığım Kandıra’ya Kocaeli 1 No’lu F Tipi Cezaevi’ne götürülmüştü. 12 Eylül’ün en karanlık yanlarına tanıklık etmiş, “duvarların dili olsa da konuşsa” denilen Diyarbakır 5 No’lu Askeri […]

“Sağlıklı Roman Çocukları Rehabilitasyona Yönlendiriliyor”

Hemra Nida

,

Romanların mücadele ettiği özellikle eğitim, barınma, istihdam, yoksulluk ve ayrımcılık konularını irdeleyen Sıfır Ayrımcılık Derneği Başkanı Elmas Arus, Türkiye Roman toplumunun panoramasını gözler önüne serdi. Avrupa’da Roman meselesinin 1970’lerden beri tartışıldığını, Romanların temel haklara erişimiyle ilgili pek çok çalışma yapıldığını aktaran Arus’a göre bu çalışmaların Türkiye’ye yansıması 2000’li yılları buldu. Özellikle 2010’da yapılan Roman Açılımı ile birlikte Romanlar, […]

Avukat Koç: Meydanlarda ‘İstismara Hayır’ Diye Bağıralım, Çocuğun Evinin Önünde Değil

Ayşegül Özbek

10 Mayıs 2019, Türkçe

10 Mayıs 2019

Türkçe

Yaklaşık iki hafta önce, Türkiye henüz yeniden seçim dalgasına girmemişken, Küçükçekmece’de bir çocuğa yönelik cinsel istismar vakası gündemin ilk sıralarında konuşuluyordu. Çocuğun yaşı, cinsiyetinin ifşa edilmesi bir yana mahallesinde, çocuğun evinin önünde eylemler yapılmaya başlandı. Çocuğun yüksek yararı yine unutuldu. İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi ve Hayvan Hakları Merkezi Üyesi avukat Ezgi Koç, o günlerde bir tweet dizisi paylaştı […]

“23 Nisan, Dileklerimizin Kabul Edildiği Gün”

Ayşegül Özbek

,

Büyüklerin istekleri hep daha karmaşık, gerçekleşmesi belki de zor olan şeyler. Çocuklar için pek öyle değil, daha basit ve eğlenceli… Hatta pek çoğu da kolayca hayata geçirilebilir. Ama bir yetişkini solda sıfır bırakacak hayalgücüne sahipler. Satrancı çok seven 8 yaşındaki Rosalin’in basit bir isteği büyükleri bile mutlu etmeye yetecek güzellikte. “23 Nisan’da bir sürü renkli […]

“Çocukla Sadece Film İzlemek Yetmez, O Film Üzerine Konuşun”

Ayşegül Özbek

,

Harbiye, Konak, Beyoğlu Emek, Bakırköy Renk, Şişli Site, Aksaray Yıldız… İstanbul’un o dönem için en popüler semt sinemalarında tanışmış beyaz perdeyle ilk. Sinemanın bir çocuk için hâlâ büyülü olduğu dönem yani. Sinema yazarı, senarist Burak Göral, oğlu Emre ile birlikte film izleme seanslarını anlatırken o büyülü dönemi şöyle tasvir ediyor: “Biz günlerce hazırlanırdık filme. İzledikten sonra filmi kafamda […]

Yetişkinlerin Kavgası İçinde Bir Çocuk

Ayşegül Özbek

28 Ocak 2019, Türkçe

28 Ocak 2019

Türkçe

Ahmed, Tigran, Feride, Jehan, Ani… Bir çocuğun geride bıraktıkları, cebine sığar mı? Artıkişler Kolektifi‘nden Alper Şen bir süre önce kaleme aldıkları “Cebimdeki Dünya” kısa film senaryosunu anlatırken, “Geride bırakmak zorunda kaldıklarının hafızasını bir şekilde içinde yaşayan bir çocuk Azad” diyor. Azad, Suriye’de Ermenilerin yoğunlukla yaşadığı Kesab bölgesinden Hatay’a, oradan da Ermenistan’a zorla göç ettirilen bir çocuk […]

Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Yılı değerlendirmesi: Veriler, deneyimler, planlar

Ayşegül Özbek

,

Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi ve Göç Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi ev sahipliğindeki toplantıda veriler, saha deneyimleri ve önümüzdeki dönem planları paylaşıldı. Çeşitli sivil toplum kuruluşu ve kurumların temsilcileri Türkiye’de Çocuk İşçiliği İle Mücadele Yılı 2018 Değerlendirme Buluşması’nda bir araya geldi. 2018 yılı “Çocuk İşçiliği ile Mücadele Yılı” olarak ilan edilmiş ve Aile, Çalışma […]

Eğitim Sen ve Çocuk Vakfı “100 Temel Eser”in Kaldırılmasını Yorumladı

Ayşegül Özbek

19 Aralık 2018, Türkçe

19 Aralık 2018

Türkçe

Olumsuz yorumlar, sahte basımlar nedeniyle yürürlükten kaldırıldığı duyurulan “100 Temel Eser” projesi ile ilgili olarak Eğitim Sen Başkanı Aydoğan ve Çocuk Vakfı’ndan Şirin’le konuştuk. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), 2005’te uygulamaya koyduğu “100 Temel Eser” projesini yürürlükten kaldırma kararı almasıyla ilgili olarak Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim Sen) Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan, proje kapsamında […]

İçerde çocuk var

Umay Aktaş Salman - Güray Ervin

,

Türkiye’de 0-6 yaş arası yaklaşık 500 çocuk, anneleriyle cezaevinde kalıyor. En temel gelişim süreçlerinde dört duvar arasındalar. İçerde Çocuk Var Projesi ile kadın cezaevlerindeki anaokulları yenileniyor ve okulsuz yerlere anaokulları yapılıyor. İlk adım Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’nde atıldı. Cezaevinde anneleriyle kalan çocukların okuldaki bir gününe tanıklık ettik. Yüksek duvarlarla çevrili grinin ortasında rengârenk bir dünya… […]

9. sınıf öğrencilerinin okul terki nasıl önlenir?

Beyza Kural

,

Psikolojik danışman Erhan Ağbaba ile 9. sınıfa başlayan öğrencilerin kaygılarını, kaygıların okul terkine etkilerini ve bunu önlemek için yapılması gerekenleri konuştuk. “Okul terki aşama aşama gerçekleşiyor. Derse geç kalma ile başlıyor. Haftada, iki haftada bir gelmemezlik olan aralıklı devamsızlıklar, haftanın birbirini izleyen iki günü gelmemek gibi ardışık devamsızlıklarla devam ediyor. Bu aşamada öğrenciyi yakaladın yakaladın. […]

Kız çocuklarının okul terkindeki nedenler ne?

Beyza Kural

,

Sulukule Gönüllüleri Derneği, Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG) ortaklığı ve Sabancı Vakfı Hibe Programı kapsamında, uyguladığı “Benim Okulum, Benim Haklarım” projesi kız çocuklarının okul terkindeki nedenler ve çözümleri sıraladı. Sulukule Gönüllüleri Derneği, Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG) ortaklığı ve Sabancı Vakfı Hibe Programı kapsamında, uyguladığı “Benim Okulum, Benim Haklarım” projesinden hareketle kız çocuklarının okul terkine dair çalışma […]

25 maddede “Uyum Programı”: Öğrenciler, veliler, öğretmenler

Beyza Kural

, Türkç

Türkç

Eğitim Reformu Girişimi’nden Burcu Meltem Arık, çocukların okula başlarken karşılaştıklarını, veliler ve öğretmenler arasında işbirliğinin önemini anlattı. 1. sınıf öğrencileri uyum haftası ile bugün okula başladı. Eğitim Reformu Girişimi (ERG) Eğitim Gözlemevi Koordinatörü Burcu Meltem Arık ile uyum programını, çocukların, velilerin, öğretmenlerin ve okul yönetiminin karşılaştıklarını konuştuk. Çocuk odaklı olmanın, çocuğun birey olduğunun kabulünün, çocuğun […]

LGBTİ ebeveynleri okulda akran zorbalığına karşı ne yapabilir?

Çiçek Tahaoğlu

,

Akran zorbalığı, okullardaki en önemli sorunlardan biri. LGBTİ öğrenciler ise akran zorbalığına daha fazla maruz kalıyor. 2017’de Kaos GL dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, Türkiye’de LGBTİ’lerin yüzde 57’si geçmiş okul yaşantılarında cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği konularında diğer öğrencilerin kendileriyle ilgili olumsuz yorumlar yaptığını ya da hakaret ettiğini “genellikle” duyduğunu belirtiyor. Katılımcıların yüzde 96’sı ise okullarında anti-LGBT […]

Çocuğun Çocuğa Şiddetinde Eğitim Önleyici Olur Mu?

Beyza Kural- Efsun Sertoğlu

4 Nisan 2018, Türkçe

4 Nisan 2018

Türkçe

Çocuğun çocuğa yönelik şiddet davranışlarında eğitimin etkisinden önce yetişkinlerin özeleştiri vermesi gerektiğine dikkat çeken Sertoğlu, bunun ardından cinsel sağlık eğitiminin koruyucu ve önleyici olduğunu söylüyor. “Çocukların birbirlerine yönelik sınır ihlallerini, zorbalık ve şiddet davranışlarını önlemek/durdurmak için de genellikle ilk akla gelen şey onlara ‘eğitim vermek’ oluyor. Bu konularla ilgili eğitim çalışmaları yapmak elbette gerekli ve […]

Çocuğun Çocuğa Cinsel İstismarında Hapis Cezası Çözüm mü?

Beyza Kural- Selmin Cansu Demir

30 Mart 2018, Türkçe

30 Mart 2018

Türkçe

Çocuğun cinsel istismarının önlenmesi, istismar yaşandığında cezasızlığa karşı mücadele sürüyor. Peki, çocuğun çocuğa cinsel istismarında yetişkinlerle aynı yöntemler mi uygulanmalı? Sekiz yaşında bir kız çocuğunu zorla götürdükleri yerde “cinsel istismar”dan yargılanan 13 ve 15 yaşındaki iki oğlan çocuğuna geçtiğimiz hafta yedi ve 12 yıl hapis cezaları verildi. Çocuk istismarının önlenmesi ve istismar gerçekleştiğinde de cezasızlığın […]

“Cinsel İstismara Karşı Öğretmenler Elini Taşın Altına Koymalı”

Beyza Kural- Mor Sertifika

15 Mart 2018, Türkçe

15 Mart 2018

Türkçe

2017 çetelesinde okul ve çevresi çocuğun cinsel istismarının yaşandığı yerlerin başında. 34 yıllık öğretmenle ve Mor Sertifika Programı ekibiyle deneyimlerini ve yapılması gerekenlere dair görüşlerini konuştuk. “Birden çok kız öğrenciyi taciz eden öğretmen şikayetimizin ardından başka okulda görevlendirildi. Daha sonra, önceki okulunda da tacizde bulunduğunu ancak dosyanın kapatılarak benim görev yaptığım okula gönderildiğini öğrendim.” Kadın […]