Rehberler

Suna’nın Kızları, çocuk haklarına ışık tutmayı hedefleyen “Çocuk Odaklı İletişim Rehberi“ni yayımladı.   Rehber, kurumların ve iletişim uzmanlarının çocuk hakları için güçlü ve kalıcı etkiler yaratacak çalışmalar hayata geçirmesini teşvik etmek ve iletişim süreçlerinde de çocuklara karşı sorumluluklarının altını çizmek amacıyla hazırlandı. “Çocuk Odaklı İletişim Rehberi” reklamcılık, pazarlama, sinema, televizyon, radyo, yayımcılık, gösteri ve görsel sanatlar […]

Son dönemde yapılan çocuk istismarı haberlerinde kullanılan dile ve sosyal medyadaki paylaşımlara dikkat çeken Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Kadın ve LGBTİ+ Komisyonu, yazılı açıklama yayınladı. Açıklamada, “TGS Kadın ve LGBTİ+ Komisyonu olarak meslektaşlarımıza bir kez daha sorumluluklarını hatırlatıyor ve onları, bu sorumluluğun bilincinde haber üretmeye davet ediyoruz” denildi. Komisyon, önceki yıllarda hazırlamış olduğu haber yazım […]

İlk romanı “Burnumun Renkleri” ile Gülten Dayıoğlu Vakfı İlk Gençlik Romanı Ödülü’nü kucaklayan Esra Yazdıç Demir, ikinci romanı “Memur Çocuk” ile yeniden çocuklarla buluştu. Bilinmeyeni bulma, cesaretle sorma, sorgulama ve araştırma üzerine kurulan hikâyelerinde çocukları farklı kelimelerle tanıştırmayı seven yazar, her iki kitabında da cesaret ve nezaket kavramları üzerinde dururken bunun sebebini “Nezaket benim için […]

Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, “Çocuk Yaşta, Erken, Zorla Evliliklerin Medyada Temsili” el kitabı çıktı. Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği’nin “Çocuk Yaşta, Erken, Zorla Evliliklerin Medyada Temsili: Sivil Toplum Örgütleri için Kız Çocukların İnsan Haklarına Duyarlı Habercilik ve İçerik Üretimi El Kitabı” çıktı. Dernek el kitabını, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’nun finansal desteğiyle […]

Ev sahibi ülkelerdeki okulların kapasite eksikliğinin de büyük etkisinin bulunduğuna işaret eden BM Sözcüsü Spindler, savaşın başlamasının ardından benzeri görülmemiş sayıda çocuğun bu ülkelere ulaştığını, onlar için fiziki alan ve öğretmen sayısının yeterli olmadığını bildirdi. Birleşmiş Milletler (BM), Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle Avrupa ülkelerine giden yüz binlerce Ukraynalı çocuk ve gencin bu yıl […]

Hayata Destek Derneği, Çocuk Güvenliği Uygulama Rehberini yayınladı. Rehber, çocuklarla çalışan kurumlara çocuk güvenliği konusunda bir yol haritası sunmayı amaçlıyor ve çocuk güvenliği mekanizmalarıyla ilgili pratik bilgiler veriyor. Rehber, çocuk güvenliği konusunun anlaşılmasına zemin hazırlayacak bilgileri ve örnek uygulamaları içeriyor. Gözde Kazaz editörlüğünde hazırlanan rehberin grafik tasarımları Ayça Kale Efe’ye ait. Rehberin içerik geliştirme ve danışmanlığını […]

Fotoğraf: https://twitter.com/FridaysTurkey Uluslararası Çocuk Hakları Elçileri Derneği de çocuklara bir çağrı yaparak düzenlenecek atölye çalışması ile birlikte, bu genel yoruma dair çocukların da görüşlerini almak istediklerini belirtti. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi, İklim Değişikliği Odağında Çocuk Hakları ve Çevre Hakkında bir Genel Yorum hazırlığı içerisine girdi. Bu kapsamda Komite, taslak bir metin hazırladı ve görüş […]

Gazeteciler Cemiyeti’nin düzenlediği, İnsan Hakları Gazeteciliği – Çocuklar” eğitim modülünde, Gazeteci Mustafa Hoş, gazetecilik hak ve bildirgelerindeki “çocuk” tanımını, çocuk haberciliği etik ilkelerini, çocuk haklarının yasal tanımlarını, çocuk haberlerinde dikkat edilmesi gereken noktaları ve unutulma hakkı gibi pek çok konuyu GC Akademi’de aktarıyor.  

Çocuk, çocuk hakları ve medya, kavramlarının evreni çok geniş. Dünya nüfusunun üçte ikisi çocuk. Her medeniyet dairesinde yaşanan çocukluk, dün olduğu gibi bugün de farklı. Çocuk haklarının gündeme gelmesi, yalnızca çocukla sınırlı olmayan, aynı zamanda dünyanın geleceğiyle ilgili kaygıya da dayanıyor. BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin geniş katılımla kabulü de, bu iki kaygının belgesi olarak kabul […]

Medyada kullanılan dil ve görseller hem çocuklara hem de cinsel istismara dair algımızı etkiler. Hatalı, yanlış ve çocuğun üstün yararını gözetmeyen habercilik anlayışının yol açtığı zarar, temelde tüm çocukları ve toplumu ilgilendirir. Bu nedenle medya dili ve yaklaşımının hem cinsel istismarın önlenmesinde hem de istismar sonrası destek sürecinde önemli bir rolü vardır. Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, çocuk […]

Elmalı Davası’nda, gizli kalması gereken belgelerin ortalığa saçılması, (Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, 5 Temmuz’da ne ses kayıtlarının ne de çizimlerin söz konusu davaya ait olduğunu açıkladı, müdahil avukatlar ise aksini iddia ediyor) avukatların ve ruh sağlığı uzmanlarının uyarılarını beraberinde getirdi. Söz konusu belgelerin internette hızla yayılmasının ardından, pek çok deneyimli gazetecinin de yaptıkları yayın ve paylaşımlarda […]

Koronavirüs, tüm dünyada büyük bir endişe ve karışıklığa neden oldu. Herkesin soruları var: “Koronavirüs nedir? Kendimi, ailemi nasıl koruyabilirim?”, “Evde kalmak gerçekten gerekli mi?” Doktorlar, bilim insanları bu soruların yanıtları için yoğun biçimde çalışıyorlar. Sadece yetişkinlerin değil, aynı zamanda çocukların da yanıtlanmasını beklediği daha pek çok sorusu var. İşte bu nedenle “Meraklı Çocuklar İçin Koronavirüs Rehberi” […]

Çin’in Wuhan kentinde 31 Aralık 2019’da ortaya çıkan yeni tip koronavirüs olan ve Covid-19 adı verilen virüs dünya çapında çeşitli önlemleri gerektiriyor. Life Science dergisinin çocuklar için hazırladığı rehberi aktarıyoruz: Virüs nedir? Bir virüs, görebildiğiniz her şeyden çok daha küçük bir mikroptur. Virüsler bizi hasta edebilir ancak kendi başlarına bir şey yapamaz. Hayatta kalmak için […]

Hangi sosyo-ekonomik statüden gelirse gelsin tüm çocukların eğitime gerçek anlamda katılımını sağlamak mümkün müdür? Eğitimciler sınıftaki tüm çocukların öğrenmeye dayalı farklı ihtiyaçlarını nasıl karşılayabilir? Yoksul ailelerden gelen çocuklar için önemli bir risk olan çocuk işçiliği konusunda eğitimciler ne yapabilir? Bu sorulara cevaplar oluşturmak ve çocuk işçiliğiyle mücadele konusuna ilişkin çeşitli etkinlikleri eğitimcilerin kullanımına sunmak üzere hazırlanan “Kapsayıcı ve Katılımcı Okullar […]

Çocuk hakları alanında çalışma yürüten Mavi Kalem Derneği, Suriyeli Çocukların Eğitimine Dair Model Oluşturma Projesi kapsamında Afet ve Acil Durumlarda Kurumlar Arası Ağ’ın (INEE) eğitimcilere yönelik uluslararası bir kaynak olan Psikososyal Destek Kılavuzu’nun Türkçe adaptasyonunu  yayınladı. Bu çalışma, Uluslararası bir kaynak olan INEE Psikososyal Destek Kılavuzu’nun Türkiye’de Suriyeli çocukların eğitimini psikososyal destek ve sosyal duygusal […]

Uluslararası Çocuk Merkezi “Çocukların Cinsel Sömürü ve Cinsel İstismardan Korunması İçin Terimler ve Kavramlar Kılavuzu”nu Türkçe’ye kazandırdı. Çocukların sömürü ve istismardan korunmaları için doğru ve ortak bir dil kullanımını amaçlayan, ECPAT International girişimiyle “Kuruluşlar Arası Çalışma Grubu” tarafından oluşturulan ve 28 Ocak 2016 tarihinde Lüksemburg’da kabul edilen “Çocukların Cinsel Sömürü ve Cinsel İstismardan Korunması Terimler ve Kavramlar Kılavuzu” […]

bianet Haberde Çocuk/Çocuk Odaklı Habercilik Elkitabı Çocuk Odaklı HabercilikKütüphanesinde yerini aldı. Çevrimiçi olarak yayınladığımız elkitabını Umay Aktaş Salman yazdı, Ezgi Koman ise yayına hazırladı. Kürtçe olarak da “Nûçe û Zarok/ Pirtûka Destan a Nûçegihaniya Zarokparêz” ismiyle yayınlanan rehberin çevirisini arkadaşlarımız bianet Kurdî editörleri Murat Bayram ve Ferid Demirel ile bianet stajyerlerinden Abdülselam Yıldırım gerçekleştirdi. Çocuk Odaklı […]

Hayvan Hakları İzleme Komitesi’nin (HAKİM) 2016 yılında başlattığı “Çocuklar İçin Hayvan Hakları ve Türcülük” atölye modeli bu alanda çalışanlar için iyi bir açık kaynak. Atölye modeli, çocukların hayvanlarla daha eşitlikçi bir ilişki kurmaları ve türcü düşüncenin sorgulanabileceği fikrinin, hayvan hakları ekseninde oyun, tartışma ve ortak öğrenme modelleriyle 8-12 yaş aralığındaki çocuklarda yerleşmesine katkıda bulunmayı hedefliyor. […]

Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi (CDC) ABD’nin Sağlık ve İnsan Hizmetleri Dairesi’nin, kamu sağlığı ve kamu güvenliğinin sağlanması konusunda faaliyet gösteren bir birimi. Çocuk ihmali ve istismarı konusunda da çalışmalar yapan birim, çocuklarla ilgili sağlıklı bir çalışma için medya desteğinin de vazgeçilmez olduğunu düşünüyor. Bu noktadan hareketle hazırlanmış rehber, çocuk ihmali ve istismarı hakkında haber yapacak […]

Berkeley Media Studies Group ve Oregon Health & Science University-Portland State University School of Public Health tarafından 2018’de yayımlanan rehber, erken çocukluk hakkında haber yapacak gazeteciler için yenilikçi ve kapsamlı bir harita sunuyor. Metin, İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) mali desteği ile yürütülen Çocuk Odaklı Habercilik Projesi kapsamında IPS İletişim Vakfı/ bianet tarafından Türkçe’ye […]

Güney Afrika’da yürütülen Medya Gözlem Projesi sonucunda UNICEF tarafından hazırlanan elkitabı, çocuklar ile ilgili çocuk haklarını gözeterek haber yapmayı düşünen gazeteciler için yol gösterici olmayı hedefliyor. İçerisinde Güney Afrika’da çocukların haklarına dair kanunlar ve çocuklarla çalışacak gazetecilerin uyması gereken temel gazetecilik etiği hakkında bilgiler yer alıyor. Ayrıca elkitabında çocuklar ile ilgili sağlık, eğitim, aile, ayrımcılık, […]

Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi (CDC) ABD’nin Sağlık ve İnsan Hizmetleri Dairesi’nin, kamu sağlığı ve kamu güvenliğinin sağlanması konusunda faaliyet gösteren bir birimi. Çocuk ihmali ve istismarı konusunda da çalışmalar yapan birim, çocuklarla ilgili sağlıklı bir çalışma için medya desteğinin de vazgeçilmez olduğunu düşünüyor. Bu noktadan hareketle hazırlanmış rehber, çocuk ihmali ve istismarı hakkında haber yapacak […]

UNICEF tarafından yayınlanan rehber çocuklara yönelik şiddet verilerinin toplanması sırasında uyulması gereken etik ilkeler, sorunlar ve çözümleri içeriyor.  Bu alanda yapılmış kaynakların taramasıyla ve yeniden değerlendirilmesiyle oluşturulan rehber aşağıdaki bölümlerden oluşuyor: Çalışmanın tanıtımı ve amaçları Taramanın kapsamı ve metodolojisi Çocuğa yönelik şiddet ile ilgili hazırlanmış rehberler, kurallar ve standartlar Çocuğa yönelik şiddet araştırmalarında yer verilen […]

BBC tarafından hazırlanan bu rehber, çocuklarla çalışırken ve çocuklarla ilgili konularda haber yaparken, BBC çalışanlarının uyması gereken etik ilkeleri bir araya getiriyor. Çocukların ve genç insanların refahının korunmasına ilişkin sorumluluğu uygulamada personelini desteklemek için hazırlanan Çocuk Koruma Politikasında, 15 yaşın altındaki her birey çocuk olarak; 15, 16,17 yaşındaki bireyler ise genç olarak tanımlanıyor. Genel yayın […]

“Dünya nüfusunun üçte ikisinden fazlasını oluşturdukları halde medyanın kapsadığı konuların yüzde beşinden azı çocuklarla ilgili. Medya çocukları haber konusu yaptığında ise bu çocuk fuhuşu, organ kaçakçılığı, cinsel istismar, eğitim ve sağlık hizmetlerinden mahrum bırakılmaları çocuk emeği sömürüsü, sokak çocukları yakınlar tarafından cinsel taciz, babanın ya da öğretmenlerin cinsel tacizi gibi konular da oluyor. Türkiye’deki durum […]

Eğitim sürecindeki muhabirlere yönelik UNICEF tarafından hazırlanan bu rehber amaç olarak çocuk haklarını takdir eden ve bu haklara saygı gösteren, sorumluluk sahibi haber muhabirliği becerileri geliştirmeye yardımcı olacak kavram ve bilgileri sunmayı hedefliyor. “Çocuk Haklarına Giriş” başlıklı birinci ünite, hakları anlamanın neden bu kadar önemli olduğu konusunda arka plan bilgisi vererek çocuklarla ilgili haberlerde ortaya […]

Mediawise ve UNICEF iş birliği ile hazırlanan bu rehber, medya çalışanlarına çocuklarla ilgili haberler yaparken nasıl çocuk haklarını ve çocukların katılımlarını teşvik edici bir yöntem izleyebileceklerini göstermek amacıyla hazırlanmış. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin maddelerini temel olarak benimseyen bu çalışma medya çalışanları için kendi pratiklerinin ve bağlı oldukları medya kuruluşunun ne derece çocuk haklarını koruyucu […]

Televizyon habercileri için Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ile Televizyon Yayıncıları Derneği (TVYD) tarafından hazırlanan bu kapsamlı rehber yayıncılık sektörü için bir etik davranış zemini oluşturmayı amaçlıyor. İki yıllık bir çalışma sonucunda ortaya çıkan bu kılavuz çevre haberciliğinden yargı haberciliğine, çocuk haberciliğinden kadın odaklı haberciliğe birçok konuya değiniyor. Çocukların habere konu edilmesiyle ilgili başlıkta […]

Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) tarafından hazırlanan bu rehber yaygın medya kuruluşlarının çocukları yalnızca sömürü, istismar ve sansasyonel haberlerde dahil etmesine bir tepki olarak ortaya çıkmış. Rehber, medya çalışanlarının çocuklar ile ilgili haberler yaparken çocuğun mahremiyetinin korunması, çocuğun katılımını sağlamaya çalışması, çocuğun olası zararlardan korunması gibi sorumluluklarının olduğunu belirtiyor. Medyanın çocuk hakları konusundaki farkındalığın artmasında sahip […]

Bu kitapçığın amacı çocuk haberciliği ile ilgili önemli kavramların ve çocuk haklarının ön planda tutulduğu haber yapma pratikleri kazandıracak bilgilerin gazetecilik öğrencilerine sunulması olarak belirtiliyor. Dublin Teknoloji Enstitüsü’nden Michael Foley, Noirin Hayes and Brian O’Neill tarafından kaleme alınan metin kapsayıcı bir çocuk odaklı habercilik haritası çiziyor. İki Üniteden oluşan kitapçıkta şu başlıklar yer alıyor: Ünite […]

UNICEF tarafından 2007 yılında yayınlanan elkitabı çocuklarla ilgili konularla uğraşırken dikkat edilmesi gereken bir takım etik konular hakkında rehberlik sağlamayı amaçlıyor. Hedef kitlesi medya çalışanları olan bu rehber aynı zamanda çocukluk ve ergenlik dönemindeki kişilerle çalışırken kullanılan yaklaşımların anlatıldığı bir metodoloji kitapçığı olarak hazırlanmış. Rehberin içinde engelli olan, ayrımcılığa uğrayan, dağılmış ailelerde yaşayan çocuklar ile […]

Uluslararası Çocuk Merkezi (ICC/UÇM) tarafından hazırlanan bu rehber çocuklar için ve çocuklarla birlikte yapılan çalışmalarda bağlı kalınması gereken etik ilkeler konusunda yol gösterici bir nitelik taşıyor. Çocukların kendilerini ilgilendiren konulardaki kararlara katılımı, kendilerini ifade etmeleri, görüşlerinin dikkate alınması bir insan hakkı. Ancak, çocukların bu süreçlere katılımının sağlanması tek başına yeterli olmayacağı gibi, bazı uygulamalar ve […]

Kolombiya Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsü tarafından kurulan Dart Merkezi’nin hazırladığı bu rehber sokak suçu, aile içi şiddet, doğal afet, savaş veya insan hakları ihlalleri gibi travmatik konularda çocuklar ile nasıl röportaj yapılması gerektiğiyle ilgili gazetecilere yol gösteriyor. Travmatik konularda haber yapmanın bilgi, yetenek ve destek gerektirdiğini savunan merkez dünyanın dört bir yanındaki gazetecilere bu zorluğun üstesinden […]